علت ترک خوردن گوجه فرنگی چیست؟ این سوالی است که بسیاری از شما ممکن است داشته باشید. این اتفاق ناراحت کننده زمانی رخ میدهد که مدتهای زیادی را صرف نگهداری از محصولات کرده و متاسفانه ثمره این همه تلاش با ترک خوردن گوجه فرنگی از بین خواهد رفت.
اما علت ترک خوردن گوجه فرنگی روی بوته دقیقا چه چیزی میتواند باشد؟
علت ترک خوردن گوجه فرنگی چیست؟
ترک خوردن گوجه فرنگی یکی از مشکلات بسیار رایجی است که هر کشاورزی شاید با آن روبرو شود. این پدیده ناخوشایند میتواند کیفیت محصول و ماندگاری آن را به طور کامل از بین ببرد.
اما به طور کلی علت ترک خوردن گوجه فرنگی میتواند به دلایل مختلفی مثل نوسانات آبیاری، آبیاری زیاد، ژنتیک و رقم گوجه، تغییرات ناگهانی آب و هوایی، کمبود کلسیم، آفتاب سوختگی و استفاده بیشاز حد کود باشد که در این بخش هر یک را به طور کامل شرح خواهیم داد.
نوسانات آبیاری و نامنظم
تصور کنید که بوته گوجه فرنگی شما بعد از اینکه یک دوره خشکی طولانی مدت را سپری کرد، ناگهان با حجم زیادی آب مواجه میشود. در این شرایط بوته دچار شوک هیدراته شده و سعی میکند مقدار زیادی آب را در خود جمع کند؛ چون تجربه کم آبی را داشته است. به همین دلیل فورا متورم خواهد شد. اما نکته اینجاست که پوست گوجه اصلا نمیتواند این انعطاف را داشته باشد و اصلا تحمل رشد ناگهانی را ندارد. پس این عدم هماهنگی بین رشد داخلی و خارجی میوه منجر به ایجاد ترک در پوست گوجه فرنگی میشود. این پدیده شبیه به باد کردن بیش از حد یک بادکنک است که در نهایت منجر به ترکیدن آن میشود.
آبیاری بیش از حد گوجه فرنگی
آبیاری بیش از حد نیز میتواند باعث ترک خوردگی گوجه فرنگی شود، حتی اگر گیاه دوره خشکی را تجربه نکرده باشد. در واقع، وقتی خاک همیشه خیس باشد، فشار زیادی به میوه وارد میشود. این فشار میتواند باعث پارگی پوست گوجه فرنگی شود، به خصوص در ارقام حساس با پوست نازک بیشتر شایع است.
نوع رقم گوجه فرنگی
صحبت از نوع رقم گوجه شد، همان طور که میدانید همه گوجهها یک جور نیستند و بسیاری از آنها به طور ژنتیکی مستعد ترک خوردن هستند. در این نوع، علت ترک خوردن گوجه فرنگی این است که پوست نازکتری نسبت به بقیه گوجهها داشته و به محض اینکه بخواهد رشد کند، فورا ترک میخورد.
تغییرات دمایی
اگر رقم گوجه شما عالی باشد و درست و اصولی هم آبیاری کنید، باز هم اگر نوسانات دمایی شدید، بخصوص در شب اتفاق بیفتد، باز هم گوجه فرنگیهای شما ترک میخورند. چون در طول روز که هوا گرم است، میوه منبسط و در شب با افت دما، منقبض میشود. این انبساط و انقباض مکرر مانند یک کشش و فشار مداوم بر روی پوست گوجه فرنگی تاثیر گذاشته و در نهایت میتواند باعث ترک خوردن آن شود.
کمبود کلسیم
پوست گوجه فرنگی به کلسیم نیاز دارد تا ساختار مستحکمی داشته باشد. وقتی گیاه گوجه فرنگی با کمبود کلسیم مواجه میشود، پوست میوه ضعیف و شکننده میگردد. در این حالت، حتی نوسانات کوچک در رطوبت یا دما میتواند باعث ترک خوردن گوجه فرنگی شود.
آفتاب سوختگی
کاشت گوجه فرنگی در مناطقی که نور شدید خورشید وجود دارد، اشتباه است، چون همین آفتاب میتواند علت ترک خوردن گوجه فرنگی باشد. در واقع، پرتوهای شدید خورشید میتوانند باعث افزایش دمای میوه و از دست رفتن رطوبت آن شوند که منجر به ایجاد ترک در پوست میوه میشود. این مشکل در مناطق گرم و خشک بیشتر دیده میشود.
استفاده بیش از حد از کودهای نیتروژنی
آخرین علت ترک خوردن گوجه فرنگی استفاده بیرویه از کودهای نیتراتی است. چون این کود میتواند باعث نازک شدن پوست گوجه و حساسیت به ترک خوردن شود. وقتی از کود نیترات به صورت زیاد استفاده میشود، گیاه از داخل خیلی سریع رشد کرده و پوست نمیتواند با داخل گیاه هماهنگ باشد.
علائم ترک خوردگی گوجه فرنگی
ترک خوردن گوجه فرنگی 3 علامت کاملا مشخص دارد.
- ترکهای شعاعی که شایعترین نوع ترک خوردگی در گوجه فرنگی است. این علامت به صورت خطوطی مستقیم هستند که از ناحیه اطراف دم گوجه فرنگی شروع و به سمت پایین میوه ادامه پیدا میکنند. این ترکها معمولا بر اثر رشد سریع با کود نیترات و شوک آبیاری بوجود میآیند.
- ترکهای هم مرکز که به صورت دایرههایی در اطراف گوجه ایجاد و شبیه به حلقههای یک درخت هستند. ترکهای هم مرکز هم بیشتر به دلیل تغییرات دمایی رخ میدهند.
- ترکهای نامنظم و بدون الگوی خاصی روی سطح میوه ظاهر میشوند. این نوع ترک میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند آفتاب سوختگی، آسیبهای مکانیکی یا حمله آفات باشد.
البته این 3 مورد علائم اصلی هستند و شدت آنها کم و زیاد دارد. در برخی موارد، ترکها بسیار سطحی بوده و تنها به لایه بیرونی پوست آسیب میرسانند که زیاد مشکل ساز نیستند. اما در موارد شدید، ترکها میتوانند عمیق باشند و به گوشت میوه نیز نفوذ کنند. در این حالت کیفیت گوجه افت کرده و ماندگاری آن کامل از بین میرود. حتی داخل آن آفت و سموم هم میتوانند وارد شوند.
تا اینجا ما علت ترک خوردن گوجه فرنگی را به طور کامل بیان کردیم، اما سوال اینجاست که چطور باید به صورت علمی جلوی آن را برای همیشه بگیریم؟
روش های جلوگیری از ترک خوردگی گوجه فرنگی
ابتدا بر اساس علتها پیش خواهیم رفت.
- سعی کنید به صورت کاملا منظم و اصولی آبیاری کنید. سعی کنید اصلا به گیاه خشکسالی ندهید. اگر هم این اتفاق افتاد، شروع آبیاری شما بسیار آرام باشد. به هیچ وجه حجم زیادی آب زیر بوته گوجه نباشد. فقط خاک کمی مرطوب باشد نه خیس! استفاده از آبیاری قطرهای برای گوجه فرنگی میتواند روش خوبی باشد، چون آب مستقیم به ریشه رسیده و خاک هم همیشه مرطوب است.
- سعی کنید همیشه از رقم مناسب انتخاب کنید که سایر کشاورزان همسایه و منطقه از آن استفاده کرده و ترک نمیخورند. اگر این مورد برای شما کمی دشوار باشد، بهتر است قبل از کشت جدید بای یک کارشناس کشاورزی معتمد صحبت کنید.
- روی خاک خود مالچ بپاشید، چون باعث میشود رطوبت داخل خاک حفظ شده و مجبور نباشید مدام آبیاری کنید. همچنین همین مالچ میتواند جلوی شوک دمایی روز و شب را هم تا حد زیادی بگیرد.
- سعی کنید کود دهی را به صورت کاملا اصولی و متعادل انجام دهید. همچنین در کود و مکمل خود حتما کلسیم را نیز استفاده کنید تا هم پوست گوجه سفتتر شود و هم اینکه جلوی رشد سریع را بگیرید.
- اگر منطقه شما بسیار آفتاب دارد و امکانش را دارید، از سایبان یا پوششی در ساعات اوج آفتاب استفاده کنید. این کار بیشتر زمانی که نزدیک به برداشت است بسیار ضروری میباشد.
- سعی کنید همیشه به درستی هرس کنید. هرس برگهای پایینی گیاه به تهویه بهتر کمک کرده و رطوبت اطراف گیاه را حفظ میکند.
در صورت ترک خوردن گوجه فرنگی چه باید کرد؟
گوجه ترک خورده را سریع برداشت کنید. چون آفات و سموم میتوانند وارد آن شوند.
اگر میوه رسیده ولی ترک دارد، قبل از آلوده شدن آنرا مصرف کنید. یا از آن رب و … تهیه کنید.
علت ترک خوردن را دوباره بررسی کنید، شاید نکتهای جا مانده باشد.
جمعبندی
با رعایت کردن نکاتی که در این مقاله به آن اشاره شد میتوانید همیشه بهترین و با کیفیتترین گوجه فرنگیها را کشت کرده و به فکر صادرات محصولات درجه یک خودتان باشید. اگر همیشه سعی کنید به صورت کاملا اصولی و مستمر آبیاری کرده و از سموم و کودهایی مانند نیترات به درستی با میزان استاندارد استفاده کنید، هیچ وقت گوجههای شما آسیب ندیده و گرید بسیار بالاتری نسبت به زمینهای اطراف خواهید داشت.
آبادیس؛ تولید کننده برتر کودهای آلی در ایران
شرکت اکسیر دانش آبادیس، با تولید محصولات آلی در ایران، کشاورزان و باغداران را از محصولات مشابه خارجی بی نیاز نموده است. شما میتوانید برای اطلاع از قیمت و خرید کلات آهن، هیومیک اسید و کود آمینو اسید با کارشناسان مجرب مجموعه آبادیس تماس بگیرید و از مشاوره رایگان برخوردار شوید.