کشت ذرت در بسیاری از کشورهای دنیا مثل ایران، اهمیت بسیار بالایی دارد و بههمیندلیل، ذرتکاران همواره بهدنبال روشهایی جدید برای بهبود عملکرد و افزایش کیفیت محصول خود هستند. یکی از راهکارهای مؤثر در این زمینه، استفاده از کودهای آلی بهویژه هیومیک اسید برای ذرت است. هیومیک اسید، مادهای ارزشمند از بقایای آلی است که با اصلاح ساختار خاک، تقویت سیستم ریشه و افزایش جذب مواد مغذی به رشد بهتر ذرت کمک میکند. در کنار این فواید، اسید هیومیک برای ذرت موجب کاهش هزینههای مصرف کودهای شیمیایی و بهبود سلامت خاک نیز میشود. اکنون، نگاهی تخصصی بر تاثیر هیومیک اسید بر ذرت خواهیم داشت. با ما همراه باشید.
مزایا و خواص هیومیک اسید برای ذرت
اسید هیومیک برای ذرت، کاربردهای گستردهای دارد که بخش مهمی از آنها به ویژگیهای منحصربهفرد این ترکیب آلی بر میگردد. براساس دادههای پژوهشی، استفاده از اسید هیومیک برای ذرت میتواند بازدهی این محصول را بهطور قابلملاحظهای افزایش بدهد. از جمله مزایا و خواص برجسته تاثیر هیومیک اسید بر ذرت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بهبود جذب عناصر غذایی
هیومیک اسید نقش مهمی در کلاتهکردن عناصر مغذی دارد و با فراهمسازی شرایط مناسب در اطراف ریشه به گیاه کمک میکند تا نیتروژن، فسفر و پتاسیم را مؤثرتر جذب کند. این ویژگی باعث بهبود تغذیه ذرت و درنتیجه افزایش تولید ماده خشک و تعداد دانه در بلال میشود. ضمنا در کنار تاثیر هیومیک اسید بر ذرت، مطالعات نشان میدهند که محلولپاشی کلات آهن نیز میتواند عملکرد دانه ذرت را نزدیک به 40% افزایش بدهد.
تقویت ساختار خاک و افزایش فعالیت میکروبی
یکی از مزایای اصلی هیومیک اسید برای ذرت، بهبود ساختار خاک از طریق افزایش تخلخل و ظرفیت نگهداری آب است. همچنین این ماده باعث تحریک فعالیت موجودات مفید خاک میشود و از این راه، خاک را حاصلخیزتر و غنیتر میکند.
کاهش استرسهای محیطی و بیماریها
اسید هیومیک با تنظیم pH و شوری خاک به گیاه کمک میکند تا در برابر تنشهایی مانند خشکی یا شوری مقاومت بیشتری داشته باشد. افزونبراین، حضور اسید هیومیک در خاک میتواند رشد قارچها و باکتریهای مضر را محدود کند.
افزایش راندمان مصرف کودهای شیمیایی
نتایج برخی تحقیقات نشان دادهاند که با افزودن هیومیک اسید، بهرهوری کودهای شیمیایی بالاتر رفته و نیاز به مصرف بیشازحد آنها کمتر میشود. طبق گفته وبسایت ihumico.com:
“The benefits of using humic acid alongside fertilizers include increased nutrient absorption and improved crop yield.”
«از جمله مزایای استفاده همزمان از اسید هیومیک و کود میتوان به افزایش جذب عناصر غذایی و بهبود عملکرد محصول اشاره کرد.»
کاربرد هیومیک اسید در کشت ذرت
هیومیک اسید را میتوان در مراحل مختلف کشت ذرت از آمادهسازی خاک تا رشد و باردهی گیاه، استفاده کرد. در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران، این کود آلی در قالب کودهای مایع، پرک یا کودهای مرکب هیومیکی در دسترس است.
آمادهسازی خاک
پیشاز کاشت بذر ذرت، میتوان خاک را با هیومیک اسید تیمار کرد. این کار به بهبود وضعیت تهویه، افزایش ظرفیت نگهداری آب و بهبود ساختار خاک میانجامد.
مرحله رشد رویشی
در طی رشد اولیه گیاه که نیاز ذرت به تغذیه مناسب و ساختار ریشهای قوی بسیار بالاست، مصرف اسید هیومیک برای ذرت موجب تحریک ریشهدهی و جذب بهتر عناصر ضروری میشود.
مرحله زایشی
در زمانی که گیاه وارد مرحله گلدهی و دانهبندی میشود، مصرف مجدد هیومیک اسید برای ذرت میتواند به تقویت دانهبندی و کیفیت بلال بینجامد. بهخصوص در شرایط تنش محیطی، حضور هیومیک اسید در خاک استقامت گیاه را افزایش میدهد.
تأثیر کود هیومیک اسید بر ذرت
کود هیومیک اسید بهصورت مستقیم و غیرمستقیم بر عملکرد و کیفیت ذرت مؤثر است؛ مثلاً مصرف کودهای ترکیبی حاوی هیومیک اسید میتواند عملکرد ذرت را بین ۴ تا ۱۲ درصد افزایش بدهد. همچنین، تحقیقات اشاره دارند که استفاده از هیومیک اسید میتواند نیاز به کودهای ازته را تا ۲۰ درصد کاهش دهد، بدون آنکه از میزان عملکرد مزرعه کاسته شود. این موضوع علاوهبر منفعت اقتصادی برای کشاورز از آلایندگی منابع آب و خاک نیز میکاهد. ضمن آنکه بهبود کیفیت دانههای ذرت از جمله افزایش وزن هزار دانه و بهبود ارزش غذایی نیز از نتایج کاربرد این کود است.
زمان استفاده از هیومیک اسید برای ذرت
زمانبندی مصرف نقش کلیدی در اثربخشی هیومیک اسید دارد. بهترین زمان مصرف هیومیک اسید برای ذرت بهصورت زیر است:
- پیشاز کاشت: برخی کشاورزان، روش بذرمال را توصیه میکنند. در این روش، بذر ذرت را بهمدت حدود ۲۰ دقیقه در محلول هیومیک اسید قرار میدهند و پساز خشککردن، اقدام به کاشت میکنند. این کار باعث تقویت جوانهزنی و رشد اولیه ریشه میشود.
- مرحله ۳ تا ۴ برگی: با آبیاری قطرهای یا غرقابی، مقدار مناسبی از هیومیک اسید به خاک اضافه میشود تا سرعت رشد رویشی و حجم ریشه افزایش بیاید.
- مرحله ۶ تا ۸ برگی: تکرار مصرف در این مرحله موجب تقویت ساختار ریشه و تضمین جذب حداکثری مواد مغذی در دوره رشد رویشی میشود.
- مرحله ظهور گل تاجی و دانهبندی: تزریق هیومیک اسید برای ذرت در این زمان میتواند به بهبود فرایند تشکیل و پرشدن دانهها منجر شود و مقاومت گیاه در برابر تنشهای احتمالی را افزایش بدهد.
میزان مصرف کود اسید هیومیک برای ذرت
مقدار مصرف اسید هیومیک برای ذرت بستگی به نوع کود (پرک یا مایع)، درصد خلوص، روش کاربرد و شرایط خاک دارد. در یک توصیه عمومی برای مقدار مصرف هیومیک اسید برای ذرت میتوان گفت:
- برای هیومیک اسید پرک ۷۰٪: حدود ۳ تا ۴ کیلوگرم در هکتار برای محصولات زراعی (مانند ذرت) پیشنهاد میشود.
- برای هیومیک اسید پرک ۶۰٪: معمولاً بین ۴ تا ۵ کیلوگرم در هکتار کاربرد دارد.
- هیومیک اسید مایع: در سیستم آبیاری غرقابی میتوان حدود ۲۰ لیتر در هکتار و در آبیاری قطرهای ۱۰ تا ۱۵ لیتر در هکتار استفاده کرد. همچنین برای روش هیدروپونیک، غلظتی در حدود ۳ در هزار توصیه میشود.
ضروری است پیشاز استفاده دقیق با کارشناسان مربوطه مشورت کنید.
نحوه مصرف اسید هیومیک برای ذرت
اما نحوه مصرف هیومیک اسید برای ذرت چگونه است؟ با توجه بهشکل فیزیکی و غلظت هیومیک اسید، چندین روش رایج برای مصرف آن وجود دارد:
- محلولپاشی: اگر از هیومیک اسید پرک استفاده میکنید، میتوانید ۲ گرم از آن را در یک لیتر آب حل و روی برگها اسپری کنید. این روش باعث جذب سریعتر عناصر توسط اندامهای هوایی میشود.
- آبیاری (قطرهای یا غرقابی): در این روش هیومیک اسید مایع یا پرک حلشده در آب را مستقیماً وارد سیستم آبیاری میکنند. این کار منجر به تماس مستقیم ریشه با محلول هیومیک اسید و درنتیجه افزایش جذب مواد مغذی میشود.
- چالکود یا جایگذاری موضعی: در برخی موارد میتوان هیومیک اسید پرک را در چالههایی نزدیک ریشه گیاه قرار داد و سپس روی آن را با خاک پوشاند.
- بذرمال: پیشاز کاشت، بذرها را در محلول هیومیک اسید غوطهور میکنند تا عوامل محرک رشد ریشه را جذب کند و جوانهزنی قویتری داشته باشند.
سخن پایانی
با بررسی تاثیر هیومیک اسید بر ذرت میتوان دریافت که این ماده با اصلاح خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، پشتیبانی از سیستم ریشهای و افزایش کارایی کودهای شیمیایی، نقش مهمی در بهبود عملکرد و کیفیت محصول ذرت دارد. استفاده صحیح و اصولی از این کود آلی بهویژه در زمان مناسب، میتواند رشد پایدار ذرت و بهرهوری بالاتر را برای کشاورزان به ارمغان آورد.
بیشتر بخوانید: کود هیومیک اسید برای درخت گردو
آبادیس اولین تولید کننده هیومیک اسید پرک در ایران
در میان تولیدکنندگان ایرانی، شرکت اکسیر دانش آبادیس بهعنوان اولین تولیدکننده هیومیک اسید پرک در ایران شناخته میشود. این شرکت از سال ۱۳۹۶ در تهران تأسیس شده است و با بهرهگیری از فناوریهای نوین و یک تیم متخصص، محصولات مختلفی از جمله هیومیک اسید پرک با کیفیت بالا را عرضه میکند. ترکیبات متنوع، بستهبندیهای گوناگون و مشاورههای فنی، این شرکت را به گزینهای مطمئن برای کشاورزان و فعالان حوزه کشاورزی تبدیل کرده است.
سؤالات متداول
- آیا میتوان با کاهش مصرف کود نیتروژنه و جایگزینی بخشی از آن با هیومیک اسید، باز هم به عملکرد مطلوب در ذرت رسید؟
بله، استفاده از کود هیومیک اسید در کنار کاهش ۲۰ درصدی کود نیتروژنه، بهبود کارایی جذب نیتروژن و حفظ عملکرد ذرت را بههمراه داشته است. این کار ضمن صرفهجویی در هزینهها از آلودگیهای زیستمحیطی نیز میکاهد.
- آیا مصرف طولانیمدت هیومیک اسید باعث تغییر شدید در pH خاک یا کاهش عملکرد در کشتهای بعدی نمیشود؟
خیر در اغلب موارد مصرف اصولی و در محدوده توصیهشده، تغییری منفی بر pH خاک ایجاد نمیکند و حتی بهدلیل اصلاح ساختار و افزایش ماده آلی خاک، میتواند در درازمدت به پایداری وضعیت خاک کمک کند. البته رعایت دوز مناسب و مشورت با کارشناس، همیشه ضروری است.