کاشت خیار گلخانهای در بین گلخانهداران محبوبیت دارد، زیرا در صورت داشتن شرایط مناسب، میتوان میوههای باکیفیت را تا ماههای متوالی تولید کرد. برخی از کشاورزان تمامی سرمایه خود را صرف ایجاد گلخانه و تجهیز کردن آن برای کاشت خیار گلخانهای میکنند. اما توجه ندارند که با کمترین بیاحتیاطی در زمینه عدم مدیریت و چککردن بیماریها و آفات، کل سرمایهشان از بین خواهد رفت؛ بنابراین شناسایی آفات و بیماریهای خیار گلخانهای برای کشاورزان و گلخانهداران بسیار مهم است. در این مقاله با آفات رایج خیار، نحوه شناسایی آنها و همچنین راههای پیشگیری از وجود آفات آشنا خواهیم شد. یکی از روش های پیشگیری از این بیماری ها استفاده از هیومات پتاسیم است.
در همین راستا، در این مقاله به معرفی انواع قارچها و بیماریهای خیار گلخانهای و بهترین قارچ کش برای خیار میپردازیم.
آفات رایج خیار
خیار در گلخانه دارای چرخه رشد نسبتاً کوتاهی در حدود 12-16 هفته است. خیارها مستعد ابتلا به آفاتی مانند شته، تریپس، مگس سفید، مگس مینوز و سوسک خیاری هستند؛ بنابراین اگر سریع تشخیص داده نشوند باعث ازبینرفتن سریع گیاه خواهند شد. هنگامی که محصولات در یک مکان رشد میکنند، پس از برداشت محصول، آفات میتوانند باقی بمانند و به محصول بعدی منتقل شوند که منجر به مشکلات مهمی میشود. علاوه بر این، نهالهای خیار جوان در برابر پشههای قارچی در ناحیه ریشه نیز آسیبپذیر هستند و آنها را مستعد ابتلا به بیماریهای ریشه مانند پیتیوم و فیتوفتورا میکند. در ادامه انواع آفات خیار گلخانه ای معرفی شدهاند.
در کنار اهمیت تشخیص زود هنگام آفتهای گیاه خیار، بهتر است بدانید عوامل گوناگونی در رشد و باردهی آن موثر است. در پرورش این گیاه مهم است که از وجود میزان کافی مواد مغذی درون خاک آگاه باشید. آهن از جمله ریزمغذی مهم برای افزایش فتوسنتز گیاهان و بالا بردن شادابی گیاه است. شما میتوانید با خرید کود کلات آهن آبادیس از زرد و پژمرده شدن گیاه خیار خود جلوگیری کنید.
شته
شتهها مهمترین آفاتی هستند که خیار را تحتتأثیر قرار میدهند. آنها حشرات کوچکی هستند که معمولاً به رنگ زرد، سبز یا سیاه هستند و در سطح زیرین برگها یافت میشوند. شتهها از شیره گیاه تغذیه میکنند و باعث قهوهای شدن، پیچ خوردن و انحراف برگها میشوند. آنها مادهای از خود دفع میکنند که باعث رشد قارچ بر روی بوته خیار میشود. شتههای خربزه همچنین میتوانند ویروسهایی مانند ویروس موزاییک خیار را منتقل کنند.
اگر تعداد شتهها بر روی بوته خیار بیش از 20 درصد باشد، درمان سریع ضروری است. بااینحال، برای جلوگیری از آسیبرساندن به حشرات مفید، باید از حشرهکش یا قارچکش به مقدار کم استفاده کرد.
تریپس خیار
تریپسها حشرات بالدار کوچک و باریک با دهان مکنده و خاردار هستند که معمولاً خیارهای گلخانهای را آلوده میکنند. آنها از بافتهای گیاهی تغذیه میکنند و باعث ایجاد لکه روی برگها و انتقال ویروسها میشوند. وجود آنها میتواند منجر به نقرهای شدن، انحراف بافتهای گیاهی، پژمرده شدن گیاه، کاهش رشد و کیفیت پایین میوه شود. برخی از انواع تریپس، مانند تریپس گل غربی، میتوانند با خوردن کنههای عنکبوتی به گیاه کمک کنند، اما وجود آنها برای خود گیاه آسیبزا است.
برای نظارت بر تریپس خیار، مقدار آسیب گیاه را بررسی و از تلههای چسبنده استفاده کنید. مدیریت صحیح علفهای هرز نیز میتواند به کنترل تریپس کمک کند.
مگس سفید
از دیگر آفات خیار گلخانه ای میتوان به مگس سفید اشاره کرد. مگسهای سفید میتوانند آسیب قابلتوجهی به گیاه خیار وارد کنند. آنها معمولاً از سطح زیرین برگها تغذیه میکنند و شیره گیاه را استخراج میکنند. آلودگی میتواند منجر به کمآبی گیاه، زردی، پژمردگی و کاهش تولید میوه و رشد قارچها شود. کاربرد حشرهکش بهندرت برای ازبینبردن مگس سفید ضروری است.
اقداماتی مانند استفاده از پوشش برای ردیف خیارها، مالچ و استفاده از دشمنان طبیعی میتواند به کنترل جمعیت مگس سفید کمک کند، درحالیکه بر عملکرد و کیفیت خیار تأثیر منفی نخواهد داشت.
مگس مینوز
مگس مینوز از آفات دردسرساز برای خیار گلخانهای است که منجر به آسیب قابلتوجه و کاهش بازدهی مطلوب گلخانه میشود. این مگسها چرخه زندگی تخم، لارو، شفیره و حشره را طی میکنند. هر دو مرحله لارو و بالغ این حشرات باعث آسیب به گیاه خیار میشوند. مگسهای بالغ برگها را سوراخ میکنند و در محل سوراخ تخم میگذارند. هنگامی که لاروها از تخم بیرون میآیند، از بافت برگ تغذیه میکنند و در حین حرکت کانالهای کشیده ایجاد میکنند که باعث آسیب بیشتر میشود.
بیشتر بخوانید: علف های هرز باغی
مهمترین علفهای هرز چند ساله باغی
برای محافظت از خیارهای گلخانهای در برابر مگس مینوز باید به طور منظم برای علائم آلودگی بررسی انجام شود. پس از تشخیص باید قسمتهای آلوده بهسرعت حذف شوند و برای آلودگیهای شدید از حشرهکشها و آفتکش استفاده شود.
سوسک خیار
از دیگر آفات خیار گلخانه ای سوسک خیار است که انواع راهراه، خالدار و نواری آنها، میتوانند خیارها را آلوده کنند. حشرات بالغ در نزدیکی ساقه خیار تخم میگذارند و لارو آنها از ریشه گیاه تغذیه میکند. سوسکهای بالغ به برگها و گلها آسیب میرسانند که منجر بهکندی رشد یا مرگ گیاه میشود. آنها همچنین میتوانند پژمردگی باکتریایی را منتقل کنند.
روشهای مدیریت آفات شامل استفاده از پوشش ردیفی خیار، کاهش علفهای هرز و استفاده از حشرهکشها است. توصیه میشود پایش سوسکها زود شروع شود و اگر تعداد سوسکها به یک سوسک در هر بوته رسید، درمان شروع شود.
کنههای عنکبوتی
این آفات ریز شیره برگهای خیار را میمکند و باعث زردی و در نهایت ریزش برگها میشوند. آنها اغلب تارهای ظریفی را در سطح زیرین برگها ایجاد میکنند که نشانهای از وجود این کنهها خواهد بود.
بیشتر بخوانید: روشهای از بین بردن پشه های ریز سیاه روی خاک گلدان
سموم مؤثر برای کنترل آفات رایج خیار گلخانهای
۱. تریپس خیار :
برای کنترل تریپس خیار، سم اسپینوساد (Spinosad) بسیار مؤثر است. اسپینوساد یک حشرهکش تماسی و گوارشی با منشأ طبیعی است که باعث فلج شدن سیستم عصبی حشره میشود. مقدار مصرف معمولی ۲۰۰ تا ۲۵۰ سیسی در ۱۰۰ لیتر آب است. بهترین زمان مصرف صبح زود یا عصر و در مراحل اولیه آلودگی است.
۲. شتههای خیار:
برای کنترل شتهها از پیریمیکارب (Pirimicarb) استفاده میشود. پیریمیکارب یک حشرهکش انتخابی با اثر تماسی و گوارشی است که بهخصوص روی شتهها بسیار مؤثر بوده و به حشرات مفید آسیب کمتری میزند. میزان مصرف معمول ۵۰۰ گرم در هکتار است. بهترین زمان مصرف در اوایل ظهور شتهها و قبل از پیچیدگی برگهاست.
۳. مگس سفید (سفیدبالک گلخانهای):
برای مبارزه با مگس سفید، ایمیداکلوپرید (Imidacloprid) بسیار کارآمد است. این سم سیستمیک است، یعنی از طریق ریشه یا برگ جذب شده و آفت را از داخل گیاه از بین میبرد. مقدار مصرف رایج ۲۰۰ سیسی در ۱۰۰ لیتر آب یا بهصورت کودآبیاری با دوز مناسب است. حتماً در زمان شروع آلودگی و قبل از طغیان جمعیت استفاده شود.
۴. مگس مینوز:
برای کنترل مگس مینوز خیار، آبامکتین (Abamectin) توصیه میشود. آبامکتین یک سم تماسی-گوارشی با اثر نفوذی است که به سرعت آفات مکنده و مینوزکننده را از بین میبرد. دوز مصرف معمول ۴۰ سیسی در ۱۰۰ لیتر آب است. تکرار سمپاشی پس از ۷ تا ۱۰ روز در صورت نیاز توصیه میشود.
۵. سوسک خیار:
برای مبارزه با سوسک خیار میتوان از سیپرمترین (Cypermethrin) استفاده کرد. این حشرهکش تماسی-گوارشی از گروه پایرتروئیدهاست که با ایجاد اختلال در سیستم عصبی حشره باعث مرگ سریع آن میشود. میزان مصرف معمول ۲۵ تا ۵۰ سیسی در ۱۰۰ لیتر آب است. باید پوشش کامل روی گیاه انجام شود.
۶. کنههای عنکبوتی:
برای کنترل کنههای خیار، بهترین گزینه استفاده از پروپارژیت (Propargite) است. این کنهکش تماسی، قوی و اختصاصی علیه کنههای بالغ و پوره است. مقدار مصرف معمول ۱ تا ۱.۵ لیتر در هکتار است. بهتر است در اوایل مشاهده آلودگی و با حجم بالای آب برای پوشش کامل برگها مصرف شود.
توجه داشته باشید که سموم را به صورت چرخشی استفاده کنید تا مقاومت آفات ایجاد نشود. رعایت فاصله دوره کارنس (زمان ماندگاری سم در گیاه) هم بسیار مهم است.
بیشتر بخوانید: بهترین سم برای از بین بردن مورچه
بیماریهای خیار گلخانهای
سفیدک پودری
کپک پودری به صورت لکههای سفید و پودری روی برگها، ساقهها و میوههای خیار ظاهر میشود. آنها در شرایط گرم و مرطوب رشد کرده و میتوانند منجر به کاهش فتوسنتز در برگ خیار شوند.
سفیدک کرکی
این بیماری خیار باعث زرد شدن و ضایعات زاویهای بر روی برگهای خیار میشود که اغلب با بافتی نامشخص و ارغوانی رنگ در قسمتهای زیرین برگ همراه است. سفیدک کرکی در هوای خنک و مرطوب به سرعت پخش میشود.
ویروس موزائیک خیار
این نوع ویروس باعث ایجاد الگوهای موزاییکی به رنگ سبز روشن و تیره بر روی برگهای خیار، توقف رشد و تغییر شکل میوهها میشود. آنها توسط شتهها منتقل شده و میتوانند منجر به کاهش قابل توجه محصول شود.
آنتراکنوز
آنتراکنوز باعث ایجاد ضایعات تیره و فرورفته در میوههای خیار شده و میتواند منجر به پوسیدگی زودرس میوه شود. آنها در شرایط گرم و مرطوب رشد میکنند و در هوای مرطوب به سرعت گسترش مییابند.
بهترین راهحل، استفاده از قارچ کش برای خیار
قارچ کشها جزء جداییناپذیر از فرآیند مدیریت بیماری و آفات در کشت خیار هستند. با هدف قرار دادن پاتوژنهای قارچی، این مواد شیمیایی به کاهش شیوع بیماریها کمک میکنند و در نتیجه حیات و بهرهوری گیاه را حفظ مینمایند. نقش آنها در حفاظت از سلامت محصول به ویژه در مواجهه با تکثیر آفات و بیماریها در گلخانه را نمی توان نادیده گرفت. از طرف دیگر قبل از کاشت خیار باید از سلامت خاک مطمئن شد و با استفاده از اسید هیومیک ساختار خاک را بهبود بخشید تا بیماریها از طریق خاک به گیاه خیار منتقل نشوند.
معرفی بهترین قارچ کش برای خیار
چندین قارچ کش به دلیل کارایی خود در کنترل بیماریها در گیاه خیار برجسته هستند. در میان آنها، بهترین قارچ کش برای خیار شامل محصولات حاوی مواد فعال مانند مس، گوگرد و کلروتالونیل است. در ادامه برخی از پرکاربردترین قارچ کشها معرفی شدهاند:
- کلروتالونیل:
این قارچ کش در برابر طیف وسیعی از بیماریهای قارچی از جمله سفیدک پودری موثر است و با مهار تشکیل غشای سلولی قارچی کار میکند.
- مانکوزب:
یکی دیگر از قارچ کشهای موثر در برابر بیماریهای قارچی مختلف، از جمله آنتراکنوز و سفیدک کرکی مانکوزب است که با اختلال در تنفس سلولی قارچ عمل میکند.
- قارچ کشهای مبتنی بر مس:
این قارچ کشها مانند هیدروکسید مس یا سولفات مس در برابر بیماریهای باکتریایی و قارچی مانند لکههای باکتریایی برگ و سفیدک پودری موثر هستند. یونهای مس با آنزیمهای قارچی و غشای سلولی تداخل دارند.
- پروپیکونازول:
یک قارچ کش سیستمیک که توسط گیاه جذب شده و به قسمتهای مختلف گیاه منتقل میشود. این قارچ کش محافظت طولانی مدت در برابر بیماریهایی مانند آنتراکنوز و سفیدک پودری ایجاد میکند.
- آزوکسی استروبین:
یک قارچ کش سیستمیک که تنفس قارچی را مهار مینماید و به طور موثر بیماریهایی مانند سفیدک پودری و سفیدک کرکی را کنترل میکند. این قارچ کش هم اقدامات پیشگیرانه و هم اقدامات درمانی را ارائه میدهد.
- دیفنوکونازول:
یکی دیگر از قارچ کشهای سیستمیک است که کنترل طیف گستردهای از بیماریها مانند سفیدک پودری، سفیدک کرکی و آنتراکنوز را فراهم میکند. این دارو با مهار سنتز غشای سلولی قارچی عمل میکند.
- قارچ کشهای مبتنی بر Bacillus subtilis:
این قارچ کشها حاوی باکتریهای مفیدی هستند که با رقابت برای مواد مغذی، پاتوژنهای قارچی را سرکوب میکنند. آنها برای مدیریت بیماریهایی مانند سفیدک پودری و لکههای باکتریایی برگ خیاراستفاده میشوند.
- تری فلوکسی استروبین:
یک قارچ کش سیستمیک با خواص پیشگیرانه و درمانی در برابر بیماریهایی مانند سفیدک پودری و سفیدک کرکی خیار که تنفس قارچی را مهار میکند و منجر به مرگ پاتوژن میشود.
- تبوکونازول:
یک نوع قارچ کش سیستمیک موثر در برابر طیف وسیعی از بیماریهای قارچی، از جمله سفیدک پودری و آنتراکنوز است با برهم زدن یکپارچگی غشای سلولی قارچ عمل میکند.
- سیپرودینیل:
یک قارچ کش است که سنتز دیواره سلولی قارچ را مهار میکند و از بیماریهایی مانند سفیدک پودری و آنتراکنوز جلوگیری مینماید.
نحوه انتخاب قارچ کش با اثربخشی مطلوب
در ارزیابی اثربخشی قارچ کشها، عواملی مانند هزینه و اثرات زیست محیطی مطرح میشوند. در حالی که برخی از محصولات دارای اثربخشی عالی هستند، ممکن است قیمت بالاتری داشته باشند یا خطرات بالقوهای برای محیط زیست ایجاد کنند. ایجاد تعادل بین این ملاحظات در انتخاب مناسبترین قارچ کش برای کشت خیار بسیار مهم است. در هر صورت برای استفاده از انواع قارچ کش برای خیار باید با کارشناسان کشاورزی مشورت کرده و بهترین نوع سم پیشنهادی را مطابق با دستورالعملهای مصرف، در گلخانه استفاده کرد.
نتیجهگیری
بوته خیار از جمله گیاهانی است که خیلی سریع از طریق هجوم آفتهای مختلف مانند انواع شته، مگس و سوسکهای بیماریزا دچار مشکل میشود. اگر مدیریت آفات و بیماری های خیار در گلخانههای خیار بهدرستی و بهدقت انجام نشود، گیاهان خیلی سریع به دلیل ابتلا به آفات و بیماریها از بین خواهند رفت. عدم نظارت صحیح و بهموقع و همچنین عدم مدیریت آفات در مراحل ابتدایی کاشت بذر خیار باعث ضرر اقتصادی کشاورز میشود. بهتر است در مرحله اول کاشت، نسبت به ترکیبات درست خاک با حساسیت بالایی عمل کنیم و برای بهبود خاک اقدام به اضافه کردن هیومیک اسید و هیومین نماییم. همچنین در مراحل رشد با استفاده از محلول یا قارچکشهایی گیاهان را محلولپاشی کنیم تا از رشد و تکثیر بیماریها و آفات بر روی آنها جلوگیری شود.
هیومیک اسید آبادیس، انقلابی بزرگ در صنعت کشاورزی
هیومیک اسید مادهای است که میتواند به بهبود ساختار خاک کمک کند. این ماده از طریق ایجاد تخلخل در خاک باعث بهبود آبرسانی و همچنین سلامت ریشه از لحاظ جلوگیری از رشد قارچها و باکتریها میشود. شرکت آبادیس با بهرهگیری از فناوریهای نوین، هیومیک اسید با کیفیت بالا در فرمهای پرک، پودری و مایع را به بازارهای داخلی و خارجی عرضه مینماید. این شرکت همچنین کود کلات آهن نیز تولید کرده است که آن را با قیمتی رقابتی در اختیار کشاورزان قرار میدهد. برای مشاوره و ثبت سفارش همین امروز تماس بگیرید.