کود پلت مرغی یکی از انواع کودهای آلی است که با فراوری فضولات مرغی به دست میآید و نقش مهمی در تأمین عناصر غذایی موردنیاز گیاهان دارد. در مقایسه با کود مرغی خام، پلت مرغی از مزیت ضدعفونی شدن، تسهیل حملونقل و آزادسازی تدریجی عناصر برخوردار است. پلیت مرغی سرشار از نیتروژن است و همچنین مقدار قابلتوجهی فسفر و پتاسیم دارد که برای رشد ریشه، گلدهی، تشکیل میوه و حفظ سلامت عمومی گیاهان بسیار مفید است. علاوهبراین، کاربرد کود پلیت مرغی میتواند ساختار خاک را بهبود ببخشد، فعالیت میکروارگانیسمهای مفید را افزایش بدهد و در نهایت سبب بهبود عملکرد محصولات زراعی و باغی شود. در ادامه به بررسی فرایند تولید، ترکیبات، فواید، معایب و نحوه مصرف این کود پرداخته میشود تا شما کشاورزان عزیز بتوانید در مورد مدیریت تغذیه گیاهان خود تصمیمهای بهتری بگیرید. با ما همراه باشید.
کود پلت مرغی چیست؟
کود پلیت مرغی حاصل فشردهسازی و فراوری فضولات مرغی است که با طی مراحل خشککردن و ضدعفونی، بهشکل حبهای یا کود مرغی گرانول به دست میآید. بهدلیل محتوای بالای نیتروژن، فسفر و پتاسیم، این کود میتواند بهعنوان یک منبع غذایی ارگانیک و غنی در کشاورزی بهویژه برای گیاهان نیازمند به نیتروژن (مانند سبزیجات برگی) به کار رود. یکی از دلایل محبوبیت کود پلیت مرغی، سهولت در حملونقل و نگهداری آن نسبت به کود خام است. همچنین در صورت تولید اصولی و استاندارد، میکروارگانیسمهای بیماریزای کود مرغی تا حد زیادی در پلت مرغی از بین میروند و امکان استفاده ایمنتر برای کاربران فراهم میشود.
بررسی فرایند تولید پلت مرغی
در گام نخست، فضولات مرغی از مرغداریها جمعآوری میشود. بهدلیل رطوبت بالای کود خام، مرحله خشککردن اهمیت زیادی دارد. این کار یا در فضای آزاد و با آفتاب انجام میشود یا با دستگاههای خشککن حرارتی تا درصد رطوبت کود به سطح مناسب برسد.
سپس، فضولات برای ازبینبردن باکتریها و عوامل بیماریزا در دمای مناسب حرارت داده یا با فرایند کمپوست پیشرفته تهویه میشوند. این مرحله برای کاهش ریسک بیماریها و بوی ناخوشایند ضروری است.
در نهایت، مواد خشکشده وارد دستگاه پلتساز میشوند. این دستگاه با فشردهسازی و عبور مواد از منافذ یا قالبهای استوانهای، حبههایی بهشکل گلولههای کوچک (گرانول) تولید میکند. اندازه این گلولهها معمولاً بین ۲ تا ۱۰ میلیمتر متغیر است.
منبع: fertilizerplantequiment.com
بررسی ترکیبات پلت مرغی
ترکیبات پلیت مرغی شامل مواد زیر میشود:
- نیتروژن (N): بهطور معمول، کود پلت مرغی حاوی ۴ تا ۵ درصد نیتروژن است که برای رشد و توسعه برگها و شاخههای گیاه ضروری است.
- فسفر (P): درصد فسفر کود پلت مرغی معمولاً بین ۳ تا ۴ درصد است. فسفر در توسعه ریشه، گلدهی و تشکیل میوه تأثیر مهمی دارد.
- پتاسیم (K): حدود ۲ تا ۳ درصد پلیت مرغی را پتاسیم تشکیل میدهد و برای افزایش مقاومت گیاه در برابر تنشها و بهبود کیفیت میوه لازم است.
- مواد آلی: بخش مهمی از این کود را ترکیبات آلی تشکیل میدهند که به بهبود ساختمان خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب و تقویت فعالیت میکروبی کمک میکنند.
- ریزعناصر و مواد معدنی: بسته به نوع جیره غذایی مرغ و شرایط تولید، ممکن است عناصر دیگری نظیر کلسیم، منیزیم و ریزمغذیها در پلیت مرغی یافت شود.
خواص و مزایای پلت مرغی
پلیت مرغی با توجه به عناصری که دارد، میتواند مزایای زیر را برای گیاهان به ارمغان بیاورد:
- حضور درصد بالای نیتروژن، فسفر و پتاسیم، نیاز عمده گیاهان به این عناصر را مرتفع میسازد.
- مواد آلی موجود، باعث پوکشدن خاک، افزایش تهویه و ظرفیت نگهداری رطوبت میشوند.
- برخلاف کودهای شیمیایی که بهسرعت در خاک حل میشوند، کود پلت مرغی بهتدریج عناصر را در خاک آزاد و دوره تغذیه طولانیتری برای گیاهان فراهم میکند.
- استفاده از کود مرغی میتواند نیاز به کودهای شیمیایی را کاهش بدهد؛ درنتیجه هزینهها و اثرات زیستمحیطی پایینتری داشته باشد.
- با توجه به اینکه در فرایند پلتسازی، پاتوژنها تا حد زیادی حذف میشوند، ریسک انتقال بیماریها و باکتریهای مضر به انسان کمتر میشود.
معایب کود پلت مرغی
اما پلیت مرغی میتواند بهندرت معایبی را نیز برای گیاه، انسان و محیطزیست داشته باشد:
- اگر منبع کود مرغی نامشخص باشد یا فرایند تولید بهدرستی انجام نشود، امکان وجود نمکهای زیاد یا فلزات سنگین در آن وجود دارد که ممکن است به خاک آسیب بزند.
- اگرچه در مرحله پلتسازی بخشی از بو کم میشود؛ اما همچنان ممکن است در کاربردهای گسترده، بوی کود مرغی آزاردهنده باشد.
- تولید صنعتی و ضدعفونی پلت هزینه تولید آن را افزایش میدهد، هرچند در بلندمدت بهدلیل بهرهوری بالاتر، برای کشاورزان صرفه اقتصادی دارد.
- چون کود پلت مرغی نیتروژن بالایی دارد، مصرف بیشازحد آن ممکن است باعث سوختن ریشهها یا ایجاد تعادلنداشتن در خاک شود.
کاربرد پلت مرغی
امروزه از پلیت مرغی در کشاورزی برای موارد زیر بهطور گسترده استفاده میشود:
- زراعت: برای گندم، ذرت، برنج و سایر محصولات زراعی با نیاز نیتروژن بالا.
- باغداری: درختان میوه مثل سیب، هلو، مرکبات و … برای تقویت ریشه، گلدهی و میوهدهی.
- سبزیجات و صیفیجات: نظیر کاهو، اسفناج، گوجهفرنگی، خیار و … برای رشد سریع و کیفیت بهتر محصول.
- گلخانهها: بهدلیل کنترل دقیق بر تغذیه، کود پلت مرغی برای ارتقای عملکرد محصولات گلخانهای عالی است.
- فضای سبز و گلهای زینتی: برای تقویت خاک باغچهها، پارکها و گلدانهای خانگی.
طریقه مصرف پلت مرغی
روش مصرف این پلیت بهشرح زیر است:
- آمادهسازی خاک: پیشاز کاشت، پلت مرغی را بر سطح خاک پخش و سپس با یک شخم یا بیل سطحی مخلوط کنید. این کار به جذب بهتر عناصر غذایی کمک میکند.
- چالکود: در باغها، میتوان حفرههای کوچکی در نزدیکی سایهانداز درخت ایجاد و پلت مرغی را درون آنها ریخت.
- ساقهنشانی: برای گیاهان ردیفی، پلت را در ردیف کناری (بین ردیفها) یا کنار ساقهها ریخته و خاک را قدری مخلوط کنید.
- محلولپاشی (محدود): بهطورکلی کود مرغی را کمتر بهصورت محلولپاشی استفاده میکنند؛ اما گاهی میتوان عصاره کمپوست یا عصاره کود مرغی را بهشکل مایع مصرف کرد.
زمان مصرف پلت مرغی
از پلیت مرغی عموماً در 3 دوره زمانی اصلی استفاده میشود:
- اوایل فصل رشد: معمولاً در بهار، هنگامی که گیاهان شروع به رشد میکنند و نیاز بیشتری به نیتروژن دارند، بهترین زمان برای مصرف است.
- پیشاز کاشت: استفاده از کود پلت مرغی چند هفته پیشاز کاشت بذر یا نشا به خاک اجازه میدهد تا عناصر را جذب کند و شرایط ایدئال برای گیاه فراهم شود.
- زمان گلدهی و میوهدهی: برای گیاهانی که در مرحله گلدهی و میوهدهی هستند، میتوان مقدار کمتری کود به خاک اضافه کرد تا نیازهای تغذیهای حیاتی گیاه برطرف شود. بااینحال،در این دوره برای اینکه املاح اضافی یا تجمع نیتروژن باعث مشکلات فیزیولوژیک نشوند، نباید در مصرف پلیت مرغی زیادهروی کرد.
منبع: lovethegarden.com
سخن پایانی
کود پلت مرغی یکی از بهترین گزینههای آلی برای تأمین عناصر غذایی ضروری و بهبود خاک محسوب میشود. با رعایت اصول مصرف و آگاهی از مزایا و محدودیتهای آن، کشاورزان میتوانند بازدهی محصولات خود را بالا ببرند و سلامت خاک را تضمین کنند.
بیشتر بخوانید: برای آشنایی با عوامل مهم در جهت تغذیه گیاهان، مقاله شناخت عناصر مهم در تغذیه گیاهان را مطالعه بفرمائید.
آبادیس تولید کننده کودهای آلی در ایران
شرکت آبادیس بهعنوان یکی از تولیدکنندگان پیشروی هیومیک اسید، کود کلات آهن در ایران در زمینه تولید کودهای آلی باکیفیت و استانداردهای بالا فعالیت میکند. این شرکت همواره در تلاش است با ارتقای مداوم فناوری و بهکارگیری منابع اولیه مرغوب، پاسخگوی نیازهای متنوع کشاورزان در سراسر کشور باشد.
سؤالات متداول
آیا کود پلت مرغی باعث جذب موش میشود؟
تا حدی بله؛ اما اگر بهجای کود پلت مرغی از کود مرغی خام در باغ خود استفاده کنید، احتمال جذب موشها بیشتر خواهد بود.
چه مقدار کود مرغی باید به خاک اضافه کرد؟
اگر قصد دارید از کود پلیت مرغی برای گیاهان بالغ و تثبیتشده استفاده کنید، بهتر است حدود ۲ تا ۳ مشت کود را بهعنوان لایه سطحی در اطراف ریشۀ گیاه بریزید. همچنین، اگر میخواهید کود را در خاک مخلوط کنید، میتوانید بین ۳ تا ۶ مشت در هر مترمربع اضافه کنید.
کدام گیاهان از کود پلت مرغی بهره میبرند؟
کود پلیت مرغی میتواند یک کود بسیار مفید برای هر باغ و باغچهای باشد؛ زیرا مواد مغذی ضروری را به گیاهان و گلها میرساند. علاوهبراین، برای حیوانات خانگی و کودکان ایمن است؛ بنابراین گزینهای ایدئال برای فضاهای سبز پر رفتوآمد نیز محسوب میشود.