هیومیک اسید برای پسته: فواید، نحوه مصرف و بهترین زمان استفاده

پسته به‌عنوان یکی از ارزشمندترین محصولات کشاورزی ایران، همواره مورد توجه باغداران و کارشناسان بوده است. با توجه به تنش‌های محیطی نظیر کم‌آبی، خاک‌های آهکی و شوری بالا در بسیاری از مناطق پسته‌کاری، یافتن روش‌هایی برای حفظ و افزایش عملکرد درختان پسته ضروری به نظر می‌رسد. اسید هیومیک برای پسته به‌عنوان یک کود آلی کارآمد، می‌تواند نقش مهمی در بهبود شرایط رشد و باردهی پسته ایفا کند. این ماده که از تجزیه مواد آلی به دست می‌آید، ضمن اصلاح ساختار خاک و افزایش ظرفیت نگهداری آب، به جذب بهتر عناصر معدنی نیز کمک می‌کند. در ادامه، با تکیه بر مطالعات علمی صورت‌گرفته در حوزه هیومیک اسید برای پسته، به بررسی فواید و تاثیر هیومیک اسید بر پسته، زمان و نحوه مصرف این کود آلی ارزشمند و خواهیم پرداخت.

فواید هیومیک اسید برای پسته

هیومیک اسید مزایای متعددی برای پسته دارد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1. اسید هیومیک برای پسته، با افزایش تخلخل و کاهش تراکم خاک، تهویه و تبادل رطوبت را بهبود می‌بخشد. این موضوع برای درخت پسته که معمولاً در خاک‌های سنگین یا شور کاشته می‌شود، اهمیتی دوچندان دارد.
2. هیومیک اسید برای پسته به کمک ایجاد کلات‌های پایدار، عناصر کلیدی نظیر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، روی و کلسیم را در دسترس ریشه درخت قرار می‌دهد. این فرایند سبب می‌شود که درخت بتواند به‌شکل کارآمدتری از کودهای شیمیایی یا مواد مغذی موجود در خاک استفاده کند.
3. ترکیبات آلی فعال موجود در هیومیک اسید می‌توانند رشد ریشه را تحریک کنند و ضخامت و گستره ریشه را افزایش دهند. این امر باعث می‌شود درخت در برابر تنش‌های محیطی نظیر خشکسالی، مقاومت بیشتری داشته باشد.
4. مصرف هیومیک اسید در خاک شور می‌تواند بخشی از اثرات منفی نمک‌ها را خنثی کند و با کاهش هورمون‌های استرسی مانند اسید ابسزیک (ABA)، رشد طبیعی گیاه را حفظ کند.
5. مطالعات درباره فواید هیومیک اسید نشان داده است که استفاده از این ماده سبب کاهش دانه‌های پوک و افزایش درصد پسته‌های خندان می‌شود. همچنین، از نظر تغذیه‌ای، مغز پسته‌ها غنی‌تر و باکیفیت‌تر خواهند بود.

استفاده از اسید هیومیک در باغات پسته به ریشه درختان کمک می‌کند تا مواد مغذی طبیعی موجود را از خاک استخراج کنند و به راحتی در دسترس گیاه قرار دهد. این امر می‌تواند ظرفیت نگهداری مواد مغذی خاک را افزایش دهد، بنابراین مواد مغذی در هر زمان در دسترس درختان قرار خواهند گرفت. از سویی دیگر، هیومیک اسید موجب افزایش کربن موجود در خاک می‌شود که این موضوع به نوبه خود ظرفیت نگهداری آب را بالا می‌برد.

منبع: researchgate.net

تأثیر کود اسید هیومیک بر عملکرد پسته

طبق گفته وب‌سایت fertilizantesyabonos:

“Humic acids are important to increase the efficiency of the fertilisation that we are carrying out, since it improves the availability of the nutritive elements for the plant, which helps us to obtain optimal production.”

«یعنی، اسیدهای هیومیک نقش مهمی در افزایش کارایی کوددهی دارند، زیرا با بهبود دسترسی عناصر مغذی برای گیاه، به دستیابی به بالاترین سطح تولید کمک می‌کنند.»

تحقیقات میدانی و آزمایشگاهی نشان داده است که با خرید اسید هیومیک به‌عنوان کود، می‌توان به‌طور معناداری بر عملکرد و کیفیت پسته اثر گذاشت. در برخی پژوهش‌ها، کاربرد ۱۵۰۰ کیلوگرم در هکتار هیومیک اسید در سه تكرار و به‌مدت دو سال زراعی، توانسته ۳۸ تا ۳۹ درصد، وزن تَر و خشک درختان پسته را نسبت به تیمار کنترل افزایش دهد. همچنین، غلظت عناصری نظیر آهن، کلسیم، روی و منگنز در برگ‌ها بیشتر شده و این امر به رشد بهتر و باردهی بیشتر منجر شده است. در آزمایش دیگری نیز افزودن هیومیک اسید با غلظت‌های مناسب در شرایط شور، سبب کاهش انباشت پرولین (ماده نشانگر تنش) در برگ‌ها و در نتیجه بهبود شرایط فیزیولوژیک درختان پسته شده است.

زمان استفاده از هیومیک اسید برای پسته

بهترین زمان مصرف هیومیک اسید برای پسته را می‌توان در دوره رشد فعال درخت دانست. عمدتاً این بازه از اوایل بهار (هنگام بیدارشدن درختان از خواب زمستانی) تا اواسط تابستان ادامه دارد. مصرف کود هیومیک در مراحل کلیدی مانند پس از گل‌دهی یا در آغاز پرشدن دانه‌ها می‌تواند تأثیر بیشتری داشته باشد؛ چراکه در این دوره نیاز درخت به عناصر غذایی و فعالیت ریشه‌ها در اوج قرار دارد. در دوره زمستان و خواب درختان، به‌دلیل کاهش فعالیت ریشه، اثرگذاری مستقیم هیومیک اسید چندان قابل‌توجه نخواهد بود.

زمان مصرف هیومیک اسید برای پسته در سه مرحله انجام می‌شود که عبارتند از:

1. همراه با آب استارت
2. ارزنی شدن خوشه‌های درخت پسته
3. حجم گیری میوه‌های پسته

اگر می‌خواهید از هیومیک اسید یکبار در سال استفاده کنید، بهتر است آن را در اول فصل بهار به کار بگیرید. بدین دلیل که درختان در اول فصل می‌توانند مواد مغذی را به سرعت جذب کنند تا در فصل برداشت، محصولی پرحجم و باکیفیت را ارائه دهند. اگر هم قصد این را دارید از هیومیک اسید در طول سال بارها استفاده کنید، باید در دو مقطع ارزنی شدن و حجم گیری پسته از این ماده بهره ببرید. ارزنی شدن به مرحله‌ای گفته می‌شود که مغز پسته شروع به بسته شدن می‌کند و به اصطلاح میوه دهی آغاز خواهد شد.

مقدار مصرف هیومیک اسید برای پسته

مقدار مصرف هیومیک اسید به‌طور دقیق، بسته به سن درخت، شرایط خاک و میزان شوری متفاوت است؛ اما براساس پژوهش‌های میدانی، محدوده مناسب بین ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوگرم در هکتار (که در آزمایش‌های صورت گرفته، در سه تكرار و به‌مدت دو سال زراعی استفاده شده) گزارش شده است. میزان ۱۵۰۰ کیلوگرم در هکتار به‌عنوان دُز بهینه برای اکثر شرایط ذکر شده است. در جدول زیر یک راهنمای کلی برای مقدار مصرف هیومیک اسید در باغ‌های پسته ارائه شده است:

این ارقام به‌صورت تقریبی هستند و برای تعیین مقدار دقیق‌تر، انجام آزمون خاک و مشورت با کارشناس تغذیه گیاهی ضروری است.

نحوه مصرف اسید هیومیک برای پسته

بیشترین کاربرد هیومیک اسید برای پسته از طریق خاک است. می‌توان آن را در طول فصل رشد به‌صورت مخلوط با کودهای شیمیایی یا به‌طور جداگانه در خاک پخش و سپس آبیاری کرد. همچنین تزریق اسید هیومیک برای پسته در سیستم آبیاری قطره‌ای، امکان جذب تدریجی و مداوم این ماده را فراهم می‌کند. ضمناً، اضافه کردن اسید هیومیک به کودهای ازته یا فسفره می‌تواند جذب این عناصر را بهبود ببخشد. همچنین در خاک‌های آهکی، هیومیک اسید به آزادسازی تدریجی برخی عناصر ریزمغذی کمک می‌کند.

نکات خرید اسید هیومیک برای درختان پسته

در هنگام خرید اسید هیومیک برای پسته، موارد زیر را درباره محصولی که می‌خواهید بخرید مدنظر داشته باشید:

• غلظت و کیفیت: برچسب محصول را بررسی کرده و مطمئن شوید از منابع باکیفیت لیگنیتی یا لئوناردیتی استخراج شده باشد.
• شکل فیزیکی: اسید هیومیک به دو صورت مایع و پودری در بازار موجود است. هرکدام مزایا و روش‌های مصرف خاص خود را دارند.
• اعتبار برند: محصولات ناشناخته و بدون استاندارد، ممکن است کیفیت پایین یا ناخالصی‌های مضر داشته باشند. خرید از شرکت‌های معتبر مثل اکسیر دانش آبادیس توصیه می‌شود.
• همخوانی با آنالیز خاک: اگر خاک شما نیازمند اصلاح شدید است، باید محصولی با غلظت بالاتر انتخاب کنید. در مقابل، اگر وضعیت خاک نسبتاً مناسب است، مقدار کمتر یا محصولات با درصد هیومیک متوسط کفایت می‌کند.

علت دهن بسته شدن پسته

به طور کلی علت دهن بسته شدن پسته به موارد مختلفی بستگی دارد. برای مثال، وجود آفات و عدم استفاده از کود مناسب می‌تواند باعث دهن بسته شدن پسته شوند. همچنین عوامل دیگری مانند زمان آبیاری، هرس درختان، گرده افشانی و نوع رقم پسته در دهن بسته شدن این ماده غذایی خوشمزه و مقوی موثر هستند؛ اما مهمترین عامل به تغذیه گیاه بر می‌گردد. تغذیه گیاه پسته به هرگونه شرایط مربوط به زندگی، رشد و میوه دهی مربوط می‌شود. بدین معنا که عواملی مانند نور خورشید، آبیاری مناسب و کود مناسب در خندان شدن پسته موثر هستند.

این مطلب را هم حتما بخوانید: چه زمانی برای کاشت درخت پسته مناسب است؟

با فرض اینکه نور خورشید و آبیاری به درستی انجام می‌شود، استفاده از کود مناسب و تهیه تقویت کننده‌های خاک مانند هیومیک اسید از اساسی‌ترین شرایط برای خندان شدن پسته خواهند بود. به ویژه اگر کود مناسبی تهیه کنید و خاک منطقه نیز مناسب باشد، اما زمان مصرف هیومیک اسید برای پسته می‌تواند موضوع تعیین کننده‌ای در رابطه با علت دهن بسته شدن پسته باشد. اگر در فصل شروع رشد به درختان پسته رسیدگی کرده و اسید هیومیک را به خاک اضافه کنید، نه تنها پسته‌هایی خندان به دست می‌آورید، بلکه فروش بالایی را تجربه خواهید کرد.

بهترین کود اسید هیومیک برای پسته

بهترین کود هیومیک اسید برای پسته کودی است که بالاترین درصد هیومیک (و ترجیحا، فولویک) را داشته باشد، فاقد ناخالصی‌های سمی یا فلزات سنگین باشد و امکان جذب آسان را برای ریشه فراهم کند. کودهایی که از منابع مرغوب (نظیر لئوناردیت) تهیه شده‌اند و فرآوری مناسب و کنترل‌شده‌ای دارند، معمولاً کیفیت دارند. همچنین، برخی از تولیدکنندگان کودهای هیومیکی را با عناصر ریزمغذی ترکیب می‌کنند که می‌تواند نیازهای تغذیه‌ای پسته را تکمیل کند.

تجربه مصرف هیومیک آبادیس در باغات پسته یزد

یکی از موارد بسیار جالب در رابطه با هیومیک اسید و پسته، به موضوع مصرف هیومیک اسید در باغات پسته یزد مربوط است. تجربه مصرف هیومیک آبادیس در باغات پسته یزد با نتایج مثبتی همراه بود. به دلیل آنکه زمین در باغات پسته به صورت شنی و با آب شور است، درصد موفقیت کاشت و برداشت پسته پایین است. همچنین سرمازدگی می‌تواند تمام تلاش کشاورز را هدر بدهد؛ اما استفاده از هیومیک اسید به اندازه سه بار در سال می‌تواند با همه عوامل منفی محیطی در استان یزد مبارزه کند و محصولات باکیفیتی را ارائه دهد. جهت سفارش و مشاوره رایگان با کارشناسان فنی مجموعه آبادیس با تلفن 02166565006 تماس حاصل فرمایید.

سخن پایانی

پسته‌کاری در ایران با چالش‌های متعددی ازجمله کم‌آبی و شوری خاک مواجه است. در چنین شرایطی، هیومیک اسید برای پسته یک راهکار مؤثر و پایدار محسوب می‌شود. این ماده ضمن بهبود ساختار خاک و افزایش جذب عناصر مغذی، به رشد مطلوب ریشه و بالا رفتن کیفیت محصول کمک می‌کند. با انتخاب محصول مناسب و مصرف صحیح، می‌توان به حداکثر باردهی درختان پسته دست یافت.

آبادیس بزرگترین تولیدکننده هیومیک اسید در ایران

شرکت دانش‌بنیان اکسیر دانش آبادیس، به‌عنوان یکی از برترین و بزرگ‌ترین تولیدکنندگان کودهای آلی در ایران، طیف متنوعی از هیومیک اسیدهای باکیفیت را عرضه می‌کند. این شرکت با تکیه بر دانش فنی روز و استفاده از مواد اولیه مرغوب، محصولاتی را عرضه می‌کند که ضمن سازگاری با محیط‌زیست، ازنظر کارایی و اثربخشی تغذیه‌ای نیز در سطح بالایی قرار دارند. آبادیس با رویکردی تخصصی به تغذیه پسته، کودهای هیومیکی فرموله‌شده‌ای را پیشنهاد می‌کند که هم در شرایط خاک‌های شور و آهکی و هم در اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک، کارآمد و قابل‌اطمینان باشد.

سؤالات متداول

۱. آیا می‌توان اسید هیومیک را با کودهای شیمیایی دیگر به‌طور همزمان استفاده کرد؟

معمولاً بله، به‌ویژه زمانی که هدف بهبود جذب عناصر غذایی است. توصیه می‌شود قبل‌از مخلوط کردن با هر کود یا سم دیگری، ابتدا با حجم کم آزمایش شود تا از نبود تداخل و رسوب اطمینان حاصل شود.

۲. آیا مصرف زیاد اسید هیومیک می‌تواند به درخت پسته آسیب برساند؟

در مواردی که دُز هیومیک اسید بسیار بالا باشد، ممکن است تعادل مواد مغذی در خاک به‌هم بخورد یا pH خاک به‌طور ناخواسته تغییر کند. بهتر است براساس نتایج آزمون خاک و توصیه کارشناسان کشاورزی، مقدار مصرف را تنظیم کنید.