امروزه شیوه کشاورزی و باغداری تفاوت بسیاری با شیوه‌های قدیمی پیدا کرده است. به طوری که دیگر کشاورزی به صورت سنتی رواج کمتری داشته و بسیاری از کشاورزان، باغداران و افراد علاقه‌مند به گل و گیاه ترجیح می‌دهند تا با استفاده از شیوه‌های علمی و مدرن این کار را انجام دهند. یکی از اقدامات پراهمیتی که در کشاورزی مدرن مورد توجه قرار می‌گیرد آزمایش خاک کشاورزی و باغ است.
در این مقاله از وب‌سایت آبادیس ، قصد داریم تا این موضوع را به طور کامل بررسی نموده و به مراحل و پارامترهای مهم بپردازیم. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
- هدف از آزمایش خاک کشاورزی چیست؟
- مراحل آزمایش خاک باغ
- نکات نمونه برداری
- پرارامترهای مهم در تفسیر آزمایش خاک باغ
- جمع‌بندی
- اکسیر دانش آبادیس، تولیدکننده برتر هیومیک اسید و کلات آهن
هدف از آزمایش خاک کشاورزی چیست؟
در ابتدا نیاز است تا بدانیم این دسته از اقدامات به چه دلیلی انجام می‌شود؟ هدف از آزمایش خاک کشاورزی، کسب اطلاعاتی دقیق در رابطه با نوع خاک، نقاط ضعف و نقاط قوت آن است. این دسته از اطلاعات کمک می‌کند تا بتوان گیاهان مناسب کشت، کودهای مورد نیاز و میزان آن‌ها را شناسایی نموده و تشخیص داد. این موضوع در نهایت منجر به کاهشی قابل‌توجه در هزینه‌های کاشت گیاهان مختلف می‌شود.
به طور کلی در صورتی که تا به حال در زمین کشت نداشته‌ایم، می‌توان با آزمایش خاک باغ، کیفیت خاک را بررسی کرده و گیاهانی را انتخاب نمود که بهترین بازده را دارند. همچنین در صورتی که قبلاً در زمین کشت انجام شده است، می‌توان با شناسایی کمبودها و نقاط ضعف و قدرت، از این دسته از اطلاعات در کشت‌های بعدی استفاده نمود.
مراحل آزمایش خاک باغ
آزمایش خاک دارای مراحل مختلفی است. این مراحل به ترتیب عبارت‌اند از:
- نمونه برداری
- انجام آزمایشات مختلف
- تفسیر و تحلیل آزمایشات
در رابطه با مراحل آزمایش خاک کشاورزی باید به این نکته اشاره نمود که نمونه برداری توسط کشاورز و باغبان انجام می‌شود و انجام و تفسیر آزمایشات توسط متخصصان کشاورزی و در آزمایشگاه صورت می‌گیرد.
برای دستیابی به آزمایشی دقیق و هدفمند، نیاز است تا در بحث نمونه برداری به نکات مختلفی توجه نمود. در ادامه شیوه و بهترین زمان نمونه برداری را بررسی خواهیم کرد.
نکات نمونه برداری
نمونه برداری به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای این کار، روش زیگزاگی است. برای انجام نمونه برداری به روش زیگزاگی، ابتدا نیاز است تا زمین را به قطعات نیم هکتاری تقسیم کرد. در مرحله بعدی باید از یکی از کنج‌ها به زمین وارد شد و به صورت زیگزاگی نمونه برداری کرد. توجه داشته باشید که این کار باید از ۱۵ تا ۲۰ نقطه در هر نیم هکتار انجام شود. در هر نقطه، با استفاده از بیل، تا عمق ۳۰ سانتی‌متری زمین را بکنید و سپس نمونه برداری کنید. توجه داشته باشید که عمق ذکر شده برای باغ‌ها، ۹۰ سانتی‌متر است.
در بخش بعدی نیاز است تا خاک‌های جمع آوری شده با عمق‌های یکسان را با یکدیگر مخلوط کرده و از آن‌ها یک نمونه ۱ تا ۲ کیلوگرمی تهیه نمایید. این نمونه را در کیسه‌ای تمیز ریخته و سپس تاریخ و مشخصات مورد نیاز را بر روی آن بنویسید. این کیسه در جهت آزمایش به آزمایشگاه ارسال می‌شود.
در رابطه با نمونه برداری، علاوه بر شیوه انجام، باید به زمان نیز به صورت ویژه توجه کرد. برای آزمایش خاک و نمونه برداری از آن، بهترین زمان اواخر فصل پاییز و اوایل فصل بهار است. چرا که فعالیت‌های کشاورزی در این دوره محدود است. همچنین در صورتی که آزمایشات نشان‌دهنده وجود کمبود منابع غذایی باشند، می‌توان آن‌ها را با کوددهی‌های فصل پاییز و بهار جبران نمود.
پارامترهای مهم در تفسیر آزمایش خاک باغ
پارامترهای مهمی در تفسیر آزمایش خاک باغ وجود دارند که باید به صورت ویژه به آن‌ها توجه کرد. این پارامترها و نکات مهم در رابطه با هر کدام از آن‌ها در ادامه ذکر شده‌اند.
· PH خاک
پی اچ، نشان‌دهنده اسیدی یا قلیایی بودن خاک است و اهمیت بسیار زیادی دارد. در واقع میزان دسترسی گیاه به عناصر مورد نیاز بر اساس PH آن مشخص می‌شود. در صورتی که PH کمتر از ۷ باشد، نشان‌دهنده اسیدی بودن خاک و در صورتی که این عدد بیشتر از ۷ باشد، نشان‌دهنده قلیایی بودن خاک است. به طور کلی PH بین ۶.۵ تا ۷.۵ برای رشد گیاه بسیار خوب است. جدول زیر به خوبی تأثیر میزان PH خاک بر رشد گیاه را نشان می‌دهد.
بر اساس اطلاعات مندرج در جدول در خاک‌هایی که میزان PH بالاتر از ۸ است، با کمبود عناصری مانند آهن و روی مواجه خواهیم شد. همچنین در PH بالاتر از ۶، برخی از گیاهان حساس‌تر مانند افرا، بلوط، سیب و… دچار کمبود آهن خواهند شد.
· بافت خاک
طبقه و کلاس خاک بر اساس این شاخص بافت مشخص می‌گردد. توجه داشته باشید که اغلب خاک‌ها رس بالایی داشته و در دسته‌بندی خاک‌های سنگین قرار می‌گیرند. در این شاخص، مشخص می‌شود که بافت خاک چگونه است؟ خاک شنی، ذرات درشتی داشته و ظرفیت نگهداری آب اندکی دارد. در طرف دیگر خاک رس قرار دارد. خاک رس ذرات بسیار ریزی داشته و مانع عبور آب می‌شود. خاک سیلت نیز میان خاک رس و خاک شنی قرار دارد. نوع دیگر خاک نیز خاک لومی ب.ده که ترکیبی از ماسه، سیلت و مقدار کمی رس است. این خاک یکی از بهترین انواع خاک برای کشاورزی و پرورش گیاهان به شمار می‌رود.
· هدایت الکتریکی
یون‌های نمک موجود در خاک منشاء هدایت الکتریکی هستند. در واقع هدایت الکتریکی خاک بر روی رشد و نمو خاک به صورت مستقیم تأثیر می‌گذارد. بر اساس این شاخص، اگر میزان هدایت الکتریکی بین ۲ تا ۴ باشد، گیاهان حساس به شوری در رشد خود با مشکل مواجه می‌شوند. در طرف دیگر، در میزان هدایت الکتریکی بین ۴ تا ۸، اغلب گیاهان نمی‌توانند رشد کنند. در هدایت الکتریکی بین ۸ تا ۱۶ تنها گیاهان مقاوم به شوری و در هدایت الکتریکی ۱۶ به بالا، تنها تعداد محدودی از گیاهان می‌توانند رشد داشته باشند.
به طور کلی خاک‌ها بر اساس میزان هدایت الکتریکی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که در جدول زیر به آن‌ها اشاره شده است:
· درصد مواد آلی
درصد مواد آلی یا همان درصد کربن آلی یکی از شاخص‌های پراهمیت در رابطه با حاصلخیزی خاک است. خاکی که حاصلخیز باشد، حداقل یک درصد مواد آلی دارد. به طور کلی باید توجه داشت که در ایران، تنها نوار حاشیهای جنوبی دریای خزر و چند منطقه دیگر شرایط خوبی از نظر درصد مواد آلی داشته و دیگر مناطق از این نظر فقیر محسوب می‌شوند.
· ازت، فسفر و پتاسیم
یکی از نخستین پارامترهای مورد بررسی کارشناسان، میزان این سه عنصر است. چرا که ازت، پتاسیم و فسفر نقشی پراهمیت در متابولیسم گیاه ایفا می‌کنند. به نحوی که کمبود هر یک از این عناصر می‌تواند رشد گیاهان و درختان را با اختلال مواجه کند. از آنجایی که این سه عنصر اهمیت بسیار زیادی دارند، کودهایی که حاوی این سه عنصر هستند، به عنوان کودهای ماکرو شناخته می‌شوند.
· ریز مغذی‌ها
در آزمایش خاک باغ متوجه خواهید شد که برخی از عناصر وجود دارند، که لازم است به میزان لازم در خاک وجود داشته باشند ولی میزان لازم آن‌ها به اندازه عناصر ماکرو نیست. این دسته از عناصر که شامل آهن، منگنز، روی، بر، مولیبدن، مس، کلر، کبالت و… می‌شوند، باید به میزان اندکی در خاک وجود داشته باشند تا نیاز گیاهان را پاسخ دهند.
· میزان آهک خاک
یکی از عناصر مهم در خاک آهک است. گیاهان می‌توانند در خاک‌های حاوی ۰ تا ۸ درصد آهک، رشد کرده و این میزان را تحمل کنند. در صورتی که میزان آهک از مقدار ذکر شده بیشتر باشد، رشد و نمو گیاه با مشکل مواجه خواهد شد.
بیشتر بخوانید: راهنمای جامع کنترل اسیدیته خاک برای رشد بهینه گیاه
جمع‌بندی
در این مقاله از وب‌سایت آبادیس، تلاش کردیم تا نکات مهم در رابطه با آزمایش خاک باغ و دلایل، نحوه و بهترین زمان انجام آن را بررسی نماییم و شاخص‌ها و پارامترهای پراهمیت در بخش تفسیر نتایج آزمایشات را معرفی کنیم. همانطور که مطالعه نمودید، برای باکیفیت و دقیق‌بودن آزمایش، باید نمونه برداری در زمان مناسب و به شیوه درست انجام شود. برای تهیه یا اطلاع از روش های مصرف انواع کود مانند کود اسید هیومیک یا کود کلات آهن با ما در وب سایت آبادیس در ارتباط باشید.
اکسیر دانش آبادیس، تولیدکننده برتر هیومیک اسید و کلات آهن
اکسیر دانش آبادیس، یکی از برترین شرکت‌های تولیدکننده هیومیک اسید و کود کلات آهن در ایران است. این شرکت، با تجربه چندین ساله در زمینه تولید هیومیک اسید باکیفیت، به عنوان تنها و اولین تولیدکننده هیومیک اسید فرم پرک در ایران شناخته می‌شود. محصولات شرکت آبادیس، درصد آنالیز بسیار بالا داشته و از کیفیت بسیار خوبی برخوردار هستند. پس از تجربه موفق تولید هیومیک اسید، این شرکت اقدام به تولید کود کلات آهن با قیمتی مقرون‌به‌صرفه و کیفیتی بی‌نظیر نموده است. برای مشاهده لیست محصولات و خرید هیومیک اسید و یا کلات آهن آبادیس، همین حالا اقدام نمایید.
