آزمایش خاک کشاورزی راهی مطمئن برای شناخت دقیق ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک است. این آزمایش مشخص میکند خاک چه عناصری را به اندازه کافی در اختیار گیاه میگذارد و کدام عناصر دچار کمبود یا مازاد هستند. با تفسیر صحیح نتایج آزمون خاک، میتوان برنامهریزی دقیقی برای مصرف کودهای آلی و شیمیایی انجام داد، تنظیم pH، مدیریت شوری و کنترل ریزمغذیها را بهبود بخشید و در نهایت به حداکثر عملکرد در تولید محصولات کشاورزی دست یافت. ازسویدیگر، آگاهی از فواصل مناسب برای انجام آزمایش و شناخت دقیق مرحلهبهمرحله نمونهبرداری و آنالیز، ضروری است تا دادهها کاملاً قابلاعتماد و مقایسه در طول زمان باشند. اکنون در ادامه، ضمن بررسی اهمیت و مراحل انجام آزمایش خاک باغ و مزرعه به روشهای تفسیر نتایج میپردازیم و پارامترهای کلیدی آن را نیز بررسی خواهیم کرد. در این مقاله از وبسایت آبادیس با ما همراه باشید.
هدف از انجام آزمایشات خاک کشاورزی
اصلیترین دلیل برای انجام آزمایش خاک کشاورزی، مدیریت بهینه تغذیه گیاهان است. با سنجش سطح عناصر ماکرو (مثل نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و میکرو (مانند آهن، روی، مس و منگنز)، کشاورز میتواند مشخص کند که خاک باغ یا مزرعه، کدام کود را به چه میزانی لازم دارد تا بتواند نیازهای گیاه در طول فصل رشد را برآورده کند. همچنین، آزمایش خاک باغ در تشخیص مشکلاتی مانند شوری، اسیدیته یا کمبود مواد آلی به کشاورزان کمک میکند. برخی دیگر از اهداف مهم آزمایش خاک کشاورزی عبارتاند از:
- کاهش هزینههای کودی: استفاده از کودهای گرانقیمت یا مصرف بیرویه بدون اطلاع از وضعیت واقعی خاک، هدررفت منابع و آسیب به محیطزیست را در پی خواهد داشت. در واقع، کودهای اضافه و حلشده در آبهای زیرزمینی و روانابها، آلودگی منابع آبی را تشدید میکنند و بنابراین با مصرف بهینه کود، این مشکل رفع میشود.
- بهبود کیفیت محصول: کمبود یا ناهماهنگی در عناصر غذایی، منجر به افت کیفیت و کمیت محصول میشود.
- افزایش بهرهوری آب: وقتی عناصر غذایی خاک در حد مناسب باشند، ریشهها چه در عمق و چه در سطح خاک بهتر رشد میکنند، راحتتر آب جذب میکنند و درنتیجه راندمان مصرف آب بالا میرود.
زمان و فواصل انجام آزمایش خاک
درباره مدت زمان انجام آزمایش خاک معمولاً توصیه میشود آزمایش خاک کشاورزی در یک فصل مشخص انجام شود. برای مثال، پاییز یا اواخر زمستان زمانی مناسب برای آزمایش خاک باغ است؛ زیرا خاک در حالت نسبتاً ثابتی از نظر رطوبت و کودهای مصرفی قرار دارد. بسیاری از کارشناسان هم پیشنهاد میکنند که هر ۲ تا ۳ سال یک بار (یا حداکثر ۴ سال) آزمایش خاک تکرار شود. در کشتهای فشردهتر (مثلاً سبزیجات)، حتی میتوان این فواصل را کوتاهتر کرد (مثلا سالی یک بار).
در صورتی که آزمایشات نشاندهنده وجود کمبود منابع غذایی باشند، میتوان آنها را با کوددهیهای فصل پاییز و بهار جبران نمود.
البته اگر بهتازگی کوددهی زمین کشاورزی خود را انجام دادهاید، بهتر است حداقل ۴ تا ۶ هفته از مصرف کود یا آهک بگذرد تا نتایج آزمایش برایتان گمراهکننده نشوند! ضمنا، توجه به این نکته نیز مهم است که در شرایطی که تغییرات اقلیمی و آبی شدید هستند (مثلاً مناطق کمآب یا خیلی پرباران)، نیاز است دفعات آزمایش کمی بیشتر باشد تا وضعیت واقعی خاک پایش شود.
مراحل انجام آزمایش خاک
آزمایش خاک برای کشاورزی به چند مرحله کلی تقسیم میشود:
- نمونهبرداری: مهمترین و حساسترین مرحله، نحوه نمونه برداری از خاک و برداشت نمونه آزمایش خاک کشاورزی است. برای این کار معمولاً، خاک از عمق ۰ تا ۳۰ سانتیمتری برای گیاهان زراعی و سبزیجات برداشت میشود. در باغها یا درختان عمیقریشه، ممکن است نمونههای تکمیلی از عمق ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتری هم گرفته شود.
- تقسیمبندی مزرعه: براساس ویژگیهای خاک (بافت، رنگ، شیب زمین) یا سابقه کشت، مزرعه به نواحی همگن تقسیم میشود. در روش گرید (Grid)، زمین به شبکههای مربعی یا مستطیلی تقسیم میگردد. در روش زون (Zone) از دادههایی چون نقشههای ماهوارهای، سابقه محصول و یکنواختی خاک استفاده میشود.
- برداشت نمونههای متعدد: از هر ناحیه (در روش زون یا گرید)، چندین نمونه فرعی گرفته و در یک سطل تمیز مخلوط میشوند تا یک نمونه ترکیبی به دست آید. تعداد نمونههای فرعی بین ۱۰ تا ۲۰ نقطه برای هر بخش توصیه میشود.
- آمادهسازی نمونه: باقیماندههای گیاهی یا سنگریزهها حذف میشوند. خاک ممکن است در فضای آزاد یا با دمای ملایم خشک و بعد کاملاً مخلوط گردد.
- ارسال به آزمایشگاه: نمونههای ترکیبی در بستههای برچسبدار و فرم اطلاعاتی کامل به آزمایشگاه ارسال میشوند. معمولاً طی ۱ تا ۳ هفته نتایج اعلام میگردد.
- دریافت و تفسیر نتایج: در نهایت، گزارش آزمایشگاه حاوی اطلاعاتی از میزان عناصر غذایی، pH، EC، بافت خاک و … خواهد بود. سپس باید با دقت کافی تفسیر و برنامه کوددهی یا اصلاح خاک تعیین شود.
تفسیر نتایج آزمایش خاک
در تفسیر نتایج، ابتدا باید به این نکته توجه کرد که هر پارامتر در چه محدودهای قرار دارد و آیا این محدوده برای کشت موردنظر مناسب است یا خیر. معمولاً آزمایشگاهها نتایج را با واحدهایی چون mg/kg (یا ppm)، درصد یا dS/m انجام میدهند. گاه برای سادهسازی، شاخصها در قالب محدودههای (کم، متوسط، زیاد یا بحرانی) بیان میشوند. در تفسیر نتایج آزمایش خاک کشاورزی باید به دو نکته نیز توجه کرد:
- حساسیت به روش استخراج: مثلاً فسفر میتواند با روش اولسن، بری یا مِهلیک اندازهگیری شود. مقدار عددی بسته به نوع روش فرق دارد؛ پس باید بدانید آزمایشگاه از کدام نحوه آزمایش خاک کشاورزی استفاده کرده است تا معیار درست را برای آن استاندارد تفسیر آزمایش خاک کشاورزی به کار ببرید.
- ضرورت بررسی سوابق قبلی: نتایج یک آزمایش اگر با نتایج سالهای گذشته مقایسه نشود، برداشت روشنی از روند افزایشی یا کاهشی عناصر به شما نمیدهد. کلا در مدیریت بلندمدت، روند تغییر پارامترهای خاک بسیار مهم است.
پارامترهای مهم در تفسیر آزمایش خاک
اغلب، پارامترهای آزمایش خاک کشاورزی کلیدی در تفسیر آزمایش خاک کشاورزی عبارتاند از:
|
پارامتر |
نشانه اختصاری | محدوده مطلوب یا نکته مهم |
|
pH |
– |
حدود ۶ تا ۷ برای بیشتر گیاهان ایدئال است؛ در pH زیر ۵.۵ خاک اسیدی و بالای ۷.۵ خاک قلیایی محسوب میشود |
|
درصد ماده آلی |
OM |
معمولاً ۲ تا ۳ درصد یا بالاتر برای خاکهای زراعی خوب است؛ کمک به حفظ رطوبت و ظرفیت تبادل کاتیونی |
|
هدایت الکتریکی |
EC |
مقیاس شوری خاک؛ بالای ۴ dS/m برای بسیاری از گیاهان مشکلآفرین است. |
|
بافت خاک |
– |
خاکها به سه بخش عمده شن (Sand)، سیلت (Silt) و رس (Clay) تقسیم میشوند؛ بافت خاک روی ظرفیت نگهداری آب و مواد مغذی تأثیر دارد |
|
نیتروژن |
N یا NO3- |
در آزمون نیترات بیان میشود؛ قابلیت تغییر بالا دارد؛ در خاکهای غنی حدود ۵۰ تا ۱۲۵ میلیگرم در کیلوگرم (بسته به بافت و اقلیم) میتواند مناسب باشد |
|
فسفر |
P |
روش معمول: اولسن (pH قلیایی) یا بری (pH اسیدی)؛ مقادیر ۱۰ تا ۲۰ ppm (روش اولسن) در محدوده قابلقبول؛ ممکن است بسته به گیاه فرق کند |
|
پتاسیم |
K | ppm یا mg/kg؛ حدود ۱۵۰ تا ۲۵۰ ppm معمولاً مناسب است؛ خاکهای با CEC بالا ظرفیت نگهداری پتاسیم بیشتری دارند |
| آهک خاک | CaCO3 |
درصد کربنات کلسیم؛ در خاکهای آهکی، pH بالاست؛ ممکن است جذب برخی عناصر ریزمغذی کاهش بیاید |
|
مقدار گچ |
Gypsum | برای خاکهای شور-سدیمی، استفاده از گچ ضروری است؛ آزمایش میزان گچ میتواند نشان بدهد که آیا به اصلاح سدیمی نیاز هست یا نه |
| ظرفیت تبادل کاتیونی | CEC |
ظرفیت خاک برای نگهداری کاتیونها؛ CEC بالا یعنی توان بیشتر در حفظ عناصر غذایی؛ معمولاً بین ۱۰ تا ۳۰ مناسب است |
|
درصد اشباع خاک |
%Base Saturation |
بیانگر میزان اشباع جایگاه کاتیونی توسط یونهایی مثل کلسیم، منیزیم، پتاسیم و…؛ اشباع مناسب تعادل بین این کاتیونها را نشان میدهد |
| ریزمغذیها | Fe, Cu, Zn, Mn… |
معمولاً بهصورت ppm گزارش میشود؛ دامنه مناسب برای آهن ۱۰-۲۰ ppm، روی ۱-۳ ppm، منگنز ۱۰-۲۰ ppm و مس ۰.۵-۱.۵ppm (بسته به گیاه ممکن است فرق کند) |
پی اچ، نشاندهنده اسیدی یا قلیایی بودن خاک است و اهمیت بسیار زیادی دارد. در واقع میزان دسترسی گیاه به عناصر مورد نیاز بر اساس PH آن مشخص میشود. در صورتی که PH کمتر از 7 باشد، نشاندهنده اسیدی بودن خاک و در صورتی که این عدد بیشتر از 7 باشد، نشاندهنده قلیایی بودن خاک است. به طور کلی PH بین 6.5 تا 7.5 برای رشد گیاه بسیار خوب است. جدول زیر به خوبی تأثیر میزان PH خاک بر رشد گیاه را نشان میدهد.
بر اساس اطلاعات مندرج در جدول در خاکهایی که میزان PH بالاتر از 8 است، با کمبود عناصری مانند آهن و روی مواجه خواهیم شد. همچنین در PH بالاتر از 6، برخی از گیاهان حساستر مانند افرا، بلوط، سیب و… دچار کمبود آهن خواهند شد.
درصد مواد آلی یا همان درصد کربن آلی یکی از شاخصهای پراهمیت در رابطه با حاصلخیزی خاک است. خاکی که حاصلخیز باشد، حداقل دو درصد مواد آلی دارد. به طور کلی باید توجه داشت که در ایران، تنها نوار حاشیهای جنوبی دریای خزر و چند منطقه دیگر شرایط خوبی از نظر درصد مواد آلی داشته و دیگر مناطق از این نظر فقیر محسوب میشوند.
یونهای نمک موجود در خاک منشاء هدایت الکتریکی هستند. در واقع هدایت الکتریکی خاک بر روی رشد و نمو خاک به صورت مستقیم تأثیر میگذارد. بر اساس این شاخص، اگر میزان هدایت الکتریکی بین 2 تا 4 باشد، گیاهان حساس به شوری در رشد خود با مشکل مواجه میشوند. در طرف دیگر، در میزان هدایت الکتریکی بین 4 تا 8، اغلب گیاهان نمیتوانند رشد کنند. در هدایت الکتریکی بین 8 تا 16 تنها گیاهان مقاوم به شوری و در هدایت الکتریکی 16 به بالا، تنها تعداد محدودی از گیاهان میتوانند رشد داشته باشند.
به طور کلی خاکها بر اساس میزان هدایت الکتریکی به انواع مختلفی تقسیم میشوند که در جدول زیر به آنها اشاره شده است:
طبقه و کلاس خاک بر اساس این شاخص بافت مشخص میگردد. توجه داشته باشید که اغلب خاکها رس بالایی داشته و در دستهبندی خاکهای سنگین قرار میگیرند. در این شاخص، مشخص میشود که بافت خاک چگونه است؟ خاک شنی، ذرات درشتی داشته و ظرفیت نگهداری آب اندکی دارد. در طرف دیگر خاک رس قرار دارد. خاک رس ذرات بسیار ریزی داشته و مانع عبور آب میشود. خاک سیلت نیز میان خاک رس و خاک شنی قرار دارد. نوع دیگر خاک نیز خاک لومی بوده که ترکیبی از ماسه، سیلت و مقدار کمی رس است. این خاک یکی از بهترین انواع خاک برای کشاورزی و پرورش گیاهان به شمار میرود.
یکی از نخستین پارامترهای مورد بررسی کارشناسان، میزان این سه عنصر است. چرا که نیتروژن، پتاسیم و فسفر نقشی پراهمیت در متابولیسم گیاه ایفا میکنند. به نحوی که کمبود هر یک از این عناصر میتواند رشد گیاهان و درختان را با اختلال مواجه کند. از آنجایی که این سه عنصر اهمیت بسیار زیادی دارند، کودهایی که حاوی این سه عنصر هستند، به عنوان کودهای ماکرو شناخته میشوند.
یکی از عناصر مهم در خاک آهک است. گیاهان میتوانند در خاکهای حاوی 0 تا 8 درصد آهک، رشد کرده و این میزان را تحمل کنند. در صورتی که میزان آهک از مقدار ذکر شده بیشتر باشد، رشد و نمو گیاه با مشکل مواجه خواهد شد.
- میزان گچ خاک
مقدار بالای گچ خاک (بیش از ۱۰-۱۵٪) میتواند باعث کاهش جذب عناصر غذایی مانند فسفر و برخی ریزمغذیها شود. همچنین، خاکهای گچی معمولاً نفوذپذیری بالایی دارند که ممکن است باعث آبشویی سریع عناصر غذایی شود.
- ظرفیت تبادل کاتیونی
ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) یکی از مهمترین پارامترهای تفسیر آزمایش خاک است که نشاندهنده توانایی خاک در نگهداری و تبادل کاتیونهای مغذی مانند کلسیم، منیزیم، پتاسیم و آمونیوم است. خاکهایی با CEC بالا (مانند خاکهای رسی و هوموسی) عناصر غذایی را بهتر نگه میدارند، در حالی که CEC پایین (مانند خاکهای شنی) منجر به آبشویی سریع مواد مغذی میشود. مدیریت صحیح شامل افزایش مواد آلی و انتخاب مناسب کودها میتواند به بهبود CEC کمک کند.
- درصد اشباع خاک
درصد اشباع خاک نشاندهنده ظرفیت خاک برای نگهداری آب و میزان فضاهای خالی بین ذرات خاک است. خاکهای با درصد اشباع بالا (مانند خاکهای رسی) معمولاً زهکشی ضعیفی دارند، در حالی که خاکهای با درصد اشباع پایین (مانند خاکهای شنی) آب را بهسرعت از دست میدهند. مدیریت صحیح زهکشی و بهبود ساختار خاک با مواد آلی میتواند تعادل مناسبی در درصد اشباع ایجاد کند.
در آزمایش خاک باغ متوجه خواهید شد که برخی از عناصر وجود دارند، که لازم است به میزان لازم در خاک وجود داشته باشند ولی میزان لازم آنها به اندازه عناصر ماکرو نیست. این دسته از عناصر که شامل آهن، منگنز، روی، بر، مولیبدن، مس، کلر، کبالت و… میشوند، باید به میزان اندکی در خاک وجود داشته باشند تا نیاز گیاهان را پاسخ دهند.
منبع: cropscience.bayer.us
اهمیت مقدار آهک در آزمایشات خاک کشاورزی
آهک (کربنات کلسیم) عامل تعیینکننده pH در خاکهای آهکی است. اگر درصد آهک خاک زیاد باشد، pH به ناحیه قلیایی متمایل میشود و جذب برخی عناصر مانند آهن، روی و منگنز کاهش مییابد. همچنین، وجود آهک بسیار بالا میتواند سبب کاهش حلالیت فسفر شود؛ بنابراین، تعیین درصد آهک کمک میکند تا تصمیم بگیریم آیا نیاز به اصلاح شیمیایی (مثلاً با کاربرد سولفاتها) داریم یا باید روش مدیریت کودهای ریزمغذی را تغییر بدهیم. در خاکهایی که pH بالایی دارند و آهک آنها بالاست، کشت گیاهان مقاوم به قلیاییت انتخاب بهتری خواهد بود.
مزایای انجام آزمایش خاک
آزمایش خاک یکی از روشهای کارآمد برای بهینهسازی مصرف کودها و بهبود عملکرد محصولات کشاورزی است. یکی از مهمترین مزایای این آزمایش، کاهش هزینههای زراعی است. زمانی که وضعیت خاک بهطور دقیق مشخص شود از مصرف بیرویه و غیرضروری کودهای شیمیایی و ارگانیک جلوگیری و سرمایهگذاری در این زمینه بهشکل هوشمندانهتری انجام خواهد شد.
افزایش عملکرد محصولات نیز از دیگر مزایای مهم آزمایش خاک باغ است. گیاهان برای رشد مطلوب خود به ترکیب متعادلی از عناصر غذایی نیاز دارند. زمانی که این عناصر در تعادل باشند، میزان تولید محصول به حداکثر ممکن میرسد و از کمبودها یا تجمع بیشازحد برخی مواد مضر، هم در خاک و هم در محصول جلوگیری میشود.
این آزمایش همچنین نقش مهمی در حفظ سلامت محیطزیست دارد. استفادۀ بیرویه از کودها باعث نفوذ مواد شیمیایی اضافی به منابع آب زیرزمینی و ایجاد آلودگی زیستمحیطی میشود. با آزمایش خاک، نیاز دقیق گیاه به مواد مغذی مشخص میشود و ریسک آلودگی آبهای زیرزمینی و خاک کاهش مییابد.
برنامهریزی طولانیمدت برای بهبود کیفیت خاک یکی دیگر از مزایای انجام آنالیز خاک کشاورزی است. انجام آزمایشهای دورهای به کشاورزان این امکان را میدهد که روند تغییرات خاک را در طول زمان بررسی و برنامههای بلندمدت برای بهبود کیفیت خاک و افزایش بهرهوری زمین تدوین کنند.
علاوهبراین، آزمایش خاک باغ به کشاورزان کمک میکند مشکلات پنهان خاک را شناسایی کنند. برخی ناهنجاریهای خاک مانند کمبود ریزمغذیها، میزان شوری پنهان یا تعادلنداشتن مواد معدنی با چشم قابلمشاهده نیستند و تنها از طریق آزمایش مشخص میشوند. با این روش، اقدامات اصلاحی بهموقع انجام و از کاهش رشد گیاهان جلوگیری میشود.
هزینه آزمایش خاک کشاورزی
هزینه انواع روش آزمایش خاک کشاورزی بسته به نوع و تعداد پارامترهای مورد بررسی و اعتبار آزمایشگاه خاک کشاورزی متفاوت است. اگر پارامترهای پایه (pH، EC، فسفر، پتاسیم و ماده آلی) موردنیاز باشند، هزینه یک آزمایش ساده کمتر است؛ اما در صورت درخواست آنالیز جامع (ریزمغذیها، فلزات سنگین و…). هزینه بالاتر میرود. بسیاری از کشاورزان ترجیح میدهند تست پایه را هر ۲ تا ۳ سال یک بار انجام بدهند و در صورت مشاهده نشانههای خاص در مزرعه یا در شرایط مشکوک، تستهای تکمیلی را سفارش بدهند. همچنین، برخی مراکز دولتی یا تعاونیهای کشاورزی، بستههای حمایتی یا تخفیفهایی برای انجام آزمایش خاک عرضه میکنند.
آزمایش برگ (آزمایش مکمل آزمایش خاک)
گاهی باوجود عناصر کافی در خاک، گیاه دچار کمبود برخی مواد مغذی است؛ زیرا به هر دلیل، جذب عنصر در ریشه یا انتقال آن در گیاه مختل شده است. آزمایش برگ (Leaf Tissue Testing) میتواند وضعیت واقعی تغذیه گیاه را نشان بدهد. در کنار نتایج آزمایش خاک، بررسی غلظت عناصر در برگ، تصویر کاملی از وضعیت تغذیهای فراهم میسازد. این آزمایش معمولاً در مرحله خاصی از رشد (مثلاً پیشاز گلدهی) یا در هنگام بروز علائم کمبود انجام میشود. کاربرد عملی آزمایش برگ، تعیین دقیق این موضوع است که آیا کوددهی برگپاشی برای گیاه موردنیاز است یا آیا بهتر است کوددهی بهصورت خاکی انجام شود یا شاید اصلاً گیاه نیاز به کود ندارد! این آزمایش بهویژه در محصولات باغی و درختان میوه ارزشمند است، چون هزینه کمبود ریزمغذیها در چنین کشتهایی بالاست و کیفیت محصول بهشدت تحت تأثیر قرار میگیرد.
منبع:agrocares.com
بیشتر بخوانید: راهنمای جامع کنترل اسیدیته خاک برای رشد بهینه گیاه
سخن پایانی
آزمایش خاک کشاورزی و تفسیر صحیح نتایج آن، بنیادیترین قدم در برنامهریزی کودی و اصلاح ساختار خاک است. از طریق شناخت پارامترهایی نظیر pH، EC، ماده آلی، آهک و عناصر مختلف، میتوان نسخهای اختصاصی برای رفع کمبودها یا مدیریت تعادل تغذیه گیاه تدوین کرد.
آبادیس تولید کننده کودهای آلی برای بهبود وضعیت خاک کشاورزی
شرکت آبادیس بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان هیومیک اسید و کود کلات آهن در ایران در زمینه تولید کودهای آلی باکیفیت برای بهبود وضعیت خاک کشاورزی فعالیت میکند. این شرکت همواره در تلاش است تا با ارتقای تکنولوژی و بهکارگیری بهترین منابع اولیه، پاسخگوی نیازهای کشاورزان در سراسر کشور عزیزمان باشد.
سؤالات متداول
- آیا برای شناسایی آلودگیهای شیمیایی خاص در خاک، لازم است آزمایش جداگانهای انجام شود؟
بله، اگر مظنون به آلایندههایی نظیر سموم دفع آفات یا فلزات سنگین هستید، بهتر است طیف آزمایش را گسترش بدهید و آزمایش خاک اختصاصی برای شناسایی این ترکیبات درخواست کنید. در بسیاری از آزمایشهای معمول، وجود چنین آلایندههایی بهصورت روتین بررسی نمیشود.
- چطور میتوانم بدون مراجعه به آزمایشگاه، درصد شن، سیلت و رس خاک مزرعهام را مشخص کنم؟
یک روش ساده، تست “Jar” است. مقداری خاک خشک و الکشده را با آب و کمی ماده شوینده درون شیشه شفاف بریزید و بهخوبی تکان بدهید. پساز تهنشینی، لایههای ماسه، سیلت و رس بهترتیب تشکیل میشوند و با اندازهگیری ضخامت هر لایه میتوانید درصد آنها را محاسبه کنید.
- آیا فناوری طیفسنجی مادون قرمز نزدیک (NIR) میتواند جایگزین روشهای آزمایشگاهی در ارزیابی وضعیت عناصر گیاه شود؟
در سالهای اخیر، NIR بهعلت سرعت بالا و قابلیت کاربرد میدانی، محبوب شده است. این فناوری با اندازهگیری الگوی جذب نور در گیاه، میتواند بهطور غیرمخرب غلظت برخی عناصر را تخمین بزند. البته همچنان برای تفسیر دقیق به پایگاه دادههای قابلاطمینان و گاهی تأیید نتایج با روشهای متداول نیاز خواهید داشت.