کشاورزان برای کاشت و برداشت محصولات باکیفیت همواره با مشکلات مختلفی در زمین کشاورزی مواجه هستند. یکی از چالشهایی که امکان دارد کشاورزان با آن مواجه شوند، شوری خاک است. شور بودن خاک تأثیر منفی روی کیفیت و بازدهی محصولات کشاورزی خواهد داشت و تمامی زحمات را از بین میبرد! معمولاً کشاورزان برای برطرف کردن این مشکل میپرسند که بهترین کود برای زمین های شور کدام است؟ چگونه میتوانیم شوری خاک زمین را اصلاح کنیم؟
اگر شما هم چنین سوالاتی در ذهن دارید و به دنبال پاسخ آن میگردید، در ادامه این مطلب با آبادیس همراه باشید تا با بهترین و اثربخشترین کودها و محصولاتی که میتوانید از آنها برای اصلاح شور بودن خاک بهره ببرید، آشنا شوید.

شوری خاک چیست و چه پیامدهایی دارد؟
زمانی که املاح و نمکهای محلول در آب موجود خاک به صورت غیر طبیعی افزایش پیدا کنند، اصطلاحاً گفته میشود که خاک دچار شوری شده است. در حالت کلی مقدار مشخصی از این املاح که عمدتاً شامل کلرید، منیزیم، سولفات، سدیم و کلسیم بوده در خاک وجود دارد؛ اما زمانی که مقادیر املاح مذکور از یک حدی بیشتر شود، تأثیرات مخربی روی خاک و محصولات کشاورزی خواهد داشت.
شوری خاک در اثر عوامل مختلفی اتفاق میافتد. آبیاری غیر اصولی و بیش از اندازه خاک موجب تجمع املاح در بافت خاک خواهد شد. همچنین، اگر از کودهای شیمیایی که حاوی مقادیر زیادی نمک بوده استفاده شود، شوری خاک افزایش پیدا میکند. علاوه بر این، شرایط اقلیمی نیز میتواند دلیل شوری خاک باشد؛ در برخی مناطق خاک به صورت طبیعی شوری زیادی دارد. آبیاری زمین با آب شور، کاشت یک گیاه به طور مداوم، استراحت ندادن به زمین و همچنین عدم شخم زدن زمین و زهکشی خاک نیز دلایلی برای شوری خاک هستند. شوری خاک پیامدهای مختلفی داشته که برای جلوگیری از آنها باید به فکر چارهای برای اصلاح خاک شور باشیم. در ادامه با پیامدهای شوری خاک آشنا خواهیم شد:
- مسمومیت گیاه: زمانی که غلظت املاح در خاک بالا باشد، عناصر غذایی تعادل خود را از دست داده و احتمال مسموم شدن گیاه افزایش پیدا خواهد کرد.
- کاهش جذب آب: اگر میزان املاح موجود در خاک زیادتر از حد استاندارد باشد، فشار اسمزی خاک افزایش پیدا کرده و در پی آن ریشه گیاه نمیتواند به راحتی آب مورد نیاز برای رشد را جذب کند.
- کاهش تنوع زیستی: خاک شور نه تنها روی محصولات، بلکه روی سلامت میکرو ارگانیسمها و کرمهای خاکی که در خاک زندگی میکنند نیز تأثیر مخرب داشته و همین موضوع به مرور زمان سبب کاهش تنوع زیستی خاک خواهد شد.
- از بین بردن ساختار خاک: از دیگر پیامدهای شور بودن خاک، سفت شدن و کاهش تخلخل در خاک بوده که این موضوع باعث تضعیف تهویه خاک و ایجاد اختلال در فعالیت میکرو ارگانیسمهای مفید خاک خواهد شد و در چنین شرایطی نیاز به بهترین کود برای زمین های شور خواهیم داشت.
منظور از شوری خاک افزایش املاح موجود در خاک بوده که باعث کاهش کیفیت محصولات، از بین بردن ساختار خاک، کاهش جذب آب توسط گیاهان، مسمومیت گیاه و کاهش تنوع زیستی در خاک خواهد شد.

انواع کود برای اصلاح شوری خاک
اگر زمین دچار شوری شده، باید به فکر تهیه بهترین کود برای زمین های شور باشید. اما سوال اینجاست که بهترین کود کدام است؟ کودهای مناسب برای اصلاح شوری خاک در انواع مختلف آلی و معدنی در بازار موجود هستند که هر یک ویژگیهای مخصوص به خود را دارند. در ادامه، با برخی از رایجترین کودهای مناسب برای شوری خاک آشنا خواهیم شد:
۱. کمپوست
کمپوست یکی از انواع کودهای آلی به شمار میرود که از تجزیه بقایای گیاهی، حیوانی و خاک ایجاد میشود. این کود طبیعی ضمن بهبود شوری خاک، روی افزایش ظرفیت نگهداری آب و زهکشی خاک نیز تأثیر مثبتی خواهد داشت.
۲. ورمی کمپوست
یکی دیگر از کودهایی که میتوان از آن برای کاهش شوری خاک بهره برد، ورمی کمپوست بوده که حاصل تجزیه بدن کرم خاکی و دفع فضولات درون بدن آن و ترکیب با خاک مغذی است. این کود نه تنها در مواد آلی غنی بوده، بلکه میکرو ارگانیسمهای مفید خاک را نیز شامل میشود.

۳. کود حیوانی
نمونه دیگری از بهترین کود برای زمین های شور، کود حیوانی بوده که از جمله قدیمیترین و رایجترین منابع تغذیه گیاهان به شمار میرود. کودهای دامی یا حیوانی حاصل پسماندهای حیوانات مثل مدفوع و برگ هستند و استفاده از آنها موجب افزایش ماده آلی و تعادل Ph خاک میشود. لازم به ذکر است که برخی از منابع کود حیوانی حاوی مقادیر زیادی نمک هستند و اگر از آنها استفاده بیرویه شود، احتمال دارد که شوری خاک افزایش پیدا کند.
۴. گچ کشاورزی
نمونهای از بهترین کود برای زمین های شور، گچ کشاورزی است. گچ یا سولفات کلسیم (CaSO₄) نوعی ماده معدنی و اصلاحکننده شوری خاک محسوب میشود که نه تنها روی اصلاح شوری خاک تأثیر داشته، بلکه موجب بهبود ساختار خاک و دسترسی گیاهان به مواد مغذی نیز خواهد شد. اگر قصد استفاده از گچ را دارید، در قدم اول باید میزان نمک موجود در خاک را مورد بررسی قرار دهید و متناسب با آن بهترین گچ را پیدا کنید. سپس، باید گچ به صورت یکنواخت روی سطح خاک پخش شده و آبیاری انجام گیرد.
۵. کود فسفات
کود سیاه یا کود فسفات از جمله کودهای معدنی بوده و روی فتوسنتز، میوهدهی، گلدهی و تشکیل ریشه تأثیر مثبت دارد.
۶. کود پتاسیم
همانطور که از نام این کود پیداست، برای تأمین پتاسیم گیاهان کارایی داشته و روی رشدِ بهتر گیاهان نیز موثر خواهد بود. همچنین، استفاده از این کود موجب افزایش مقاومت گیاه در مقابل تنشهای محیطی مثل شور بودن بیش از اندازه خاک نیز خواهد شد.

۷. گوگرد
نمونه دیگری از بهترین کود برای زمین های شور، کود گوگرد بوده که برای اصلاح خاک به کار گرفته میشود. توصیه میشود قبل از استفاده از گوگرد حتماً با یک متخصص صحبت کنید.
۸. هیومیک اسید
از بین تمامی کودهایی که معرفی شد، عنوان بهترین کود برای زمین های شور به هیومیک اسید تعلق میگیرد. در ترکیبات کود اسید هیومیک گروههای فعال شیمیایی وجود داشته که با آنیونها و کاتیونها واکنش نشان میدهند و موجب متعادلسازی الکترولیت خاک میشوند. اگر به دنبال کودی هستید که ضمن بهبود ساختار خاک موجب کاهش شوری و افزایش تهویه خاک شود، هیومیک اسید بهترین انتخاب خواهد بود.
پیش از استفاده از هیومیک اسید باید میزان و نوع نمکهایی که در خاک موجود است به طور دقیق مورد بررسی قرار گرفته و متناسب با نتایج به دست آمده، هیومیک اسید باکیفیت و خالص انتخاب و استفاده شود. سپس، هیومیک اسید به صورت یکنواخت روی سطح خاک پخش شده و سپس آبیاری صورت خواهد گرفت.
کودهای مختلفی برای اصلاح شوری خاک وجود داشته که از بین آنها هیومیک اسید گزینه مناسبتری است. هیومیک اسید به عنوان بهترین کود برای زمین های شور موجب اصلاح میزان شوری خاک، بهبود ساختار خاک و تأمین مواد مغذی گیاهان خواهد شد.

نتیجهگیری
در این مقاله به معرفی کودهای مناسب برای اصلاح شوری خاک پرداختیم. در سالهای اخیر هیومیک اسید به عنوان بهترین کود برای زمین های شور به وفور مورد استفاده قرار میگیرد؛ چرا که استفاده از آن امکان کشت در خاکهای سدیمی و شور را فراهم میکند. اکنون که میدانیم هیومیک اسید بهترین گزینه برای اصلاح خاک به شمار میرود، شاید برایتان سوال باشد که معتبرترین مرجع خرید برای این کود کجاست؟ اگر قصد خرید هیومیک اسید باکیفیت را دارید، ما به شما «آبادیس» را پیشنهاد میکنیم.
آبادیس؛ ارائهدهنده بهترین کود برای زمینهای شور
شرکت آبادیس یکی از مجموعههای فعال در زمینه ارائه محصولات مرتبط با کشاورزی بوده که از محصولات آن میتوان هیومیک اسید در سه فرم پرک، هیومیک پودری و مایع و همچنین کود کلات آهن آنالیز بالا را نام برد. اگر قصد خرید هیومیک اسید و بازدید از سایر محصولات را دارید، همین حالا به آبادیس سر بزنید. در صورت وجود هر گونه سوال در رابطه با کود هیومیک اسید، لطفاً با تیم فروش آبادیس تماس حاصل فرمایید.

2 پاسخ
برای کشت خشخاش در زمین های نمکی چه کودی مناسب است؟
سلام
از اینکه مطالب ما را دنبال می کنید، بسیار سپاسگزاریم.
کودهای ذکر شده در مقاله فوق مناسب هستند.